Rodzaje tkanin i dzianin – ilustrowany słownik
Dowiedz się, czym różnią się tkaniny od dzianin, poznaj ich rodzaje i właściwości.
Od razu na wstępie musimy wyjaśnić, że w niniejszym wpisie nie omówmy wszystkich materiałów. Na tapet weźmiemy tylko te rodzaje materiałów, które są najbardziej znane, modne i które spotykamy na co dzień, czasem nawet nie poznając danego materiału. Chcemy wzbudzić w czytelniku ciekawość świata tkanin i zaprosić go w pasjonującą podróż po różnych gramaturach, kolorach, wzorach i strukturach. Jednocześnie ten przewodnik ma za zadanie pomóc w wyborze odpowiedniego materiału dla siebie. Musimy bowiem dopasować go nie tylko pod kątem wizualnym, ale przede wszystkim biorąc pod uwagę dane techniczne i sugerowane przeznaczenie. Aby łatwiej było poruszać się po naszym poradniku, rodzaje tkanin będziemy opisywać alfabetycznie. Zapraszamy zatem do krainy materiałów od A do Z (a właściwie Ż). Przedstawiamy przygotowany dla Was słownik rodzajów tkanin i dzianin
Rodzaje włókien
bawełna, jedwab, len, wełna, chemiczne celulozowe, chemiczne syntetyczne
Rodzaje materiałów
tkaniny; dzianiny
Gatunki materiałów
Bawełniane
Włókna bawełniane uzyskiwane są z torebek nasiennych rośliny o tej samej nazwie. Bawełna jest przewiewna i bardzo w noszeniu i dotyku. Ma dużą higroskopijność, schnie powoli, zatrzymuje ciepło. Bawełna jest bardzo wytrzymała, mało sprężysta i rozciągliwa, mocno się gniecie, prawie się nie elektryzuje.
Jedwabne
Włókna jedwabiu zyskiwane z kokonów jedwabnika morwowego – mówimy wtedy o jedwabiu hodowlanym morwowym, albo dębowego – mówimy wtedy o dzikich gatunkach jedwabiu dębowego. Jedwab jest chłodny w dotyku, a jednocześnie zatrzymuje ciepło. Dobrze chłonie wilgoć, a nie sprawia wrażenia wilgotnego. Jest bardzo przyjemny w dotyku. Jedwab dość dobrze się rozciąga, jest bardzo sprężysty, dlatego nie gniecie się zbyt mocno. Może łatwo się odbarwić potem czy perfumami.
Lniane
Len uzyskiwany jest z łodyg rośliny zwanej lnem codziennym. Materiały lniane sprawiają wrażenie chłodnych w dotyku, szybko nasiąkają wodą i równie szybko oddają ją do otoczenia. Len jest sztywniejszy i twardszy od bawełny i co za tym idzie mniej przyjemny w dotyku. Posiada bardzo duża wytrzymałość. Jest nierozciągliwy, mało sprężysty i mocno się gniecie. Trudno się brudzi, nie mechaci się.
Wełniane
Włókna wełniane uzyskiwane są z sierści owiec, lam, wielbłądów itd. Delikatne, gładkie przędze czesankowe izolują źle, natomiast grube przędze zgrzebne izolują bardzo dobrze. Wełna jest higroskopijna, przyjmuje sporo wilgoci nie sprawiając wrażenia wilgotnej. Neutralizuje pot, schnie powoli. Wełna z jagniąt czy merynosowa jest niezwykle miękka, grubsze wełny mogą drapać skórę I są szorstkie. Jest średnio wytrzymała, bardzo rozciągliwa i sprężysta.
Włókna chemiczne z polimerów naturalnych
Czyli włókna wiskozowe, modalne i miedziowe. Wiskozowe i modalne powstają z celulozy, miedziowe są zbudowane z celulozy zregenerowanej. Wiskoza ma porównywalny skład chemiczny z bawełną, jest chłonniejsza, przyjemna w dotyku i dobrze się nosi. Jest mniej wytrzymała niż bawełna, ale dwukrotnie bardziej rozciągliwa, jest też mało sprężysta – dość mocno się gniecie. Tkaniny wiskozowe mogą być zarówno cienkie i miękkie jak i sztywne, połyskujące i matowe.
Włókna miedziowe – modal, są przyjemne w dotyku, połyskują matowo, są mięsiste, dobrze się układają, bardzo przypominają jedwab. Szybko schną.
Włókna chemiczne z polimerów sztucznych
Czyli włókna poliakrylonitrylowe i modakrylowe. Włókna poliakrylonitrylowe maja chwyt podobny do wełny, mała gęstość, dużą odporność na związki chemiczne i światło. Kurczą się w płomieniu, topią i palą. Używa się ich do produkcji okryć wierzchnich, imitacji futer, kołder, materiałów obiciowych, wykładzin.
Włókna modakrylowe hamują rozprzestrzenianie się ognia, używa się ich do produkcji odzieży ognioodpornej.
Włókna chemiczne z polimerów syntetycznych
Czyli włókna poliamidowe i poliestrowe. Poliamid może mieć postać cienkiej, gładkiej lub grubszej przędzy. Nie jest zbyt chłonny, dość wytrzymały. Włókna poliamidowe są bardzo rozciągliwe i sprężyste dlatego tkaniny z nich wykonane mało się gniotą. Wytwarza się włóka poliamidowe o różnych grubościach – od cienkich po grube, od błyszczących po matowe. Są odporne na grzyby i bakterie.
Poliester nie jest zbyt chłonny, jest bardzo wytrzymały, mniej rozciągliwy od poliamidu. Włókna poliestrowe są bardzo sprężyste, tkaniny z nich wykonanie prawie się nie gniotą. Wytwarza się włóka poliestrowe o różnych grubościach – od cienkich po grube, od błyszczących po matowe. Są odporne na grzyby i bakterie.
Rozróżniamy także mieszanki włókien
Mieszanki włókien produkuje się w celu ulepszenia cech tkaniny, zmiany wyglądu i zmiany ceny włókna.
Rodzaje materiałów
W zależności od systemu splatania nitek rozróżnia się podstawowe rodzaje materiałów odzieżowych:
Tkaniny
Powstają w procesie tkania, czyli przeplatania nitek osnowy (które są ułożone wzdłużnie) z nitkami wątku (które są ułożone poprzecznie). Określony sposób przeplatania ze sobą nitek wątku i osnowy to splot tkacki – wyróżniamy sploty zasadnicze i pochodne.
Dzianiny
Dzianinę produkuje się z jednej nitki za pomocą szydełkarki lub z kilku osnów na osnowarce. W ten sposób powstają połączone ze sobą oczka, które tworzą gotowy wyrób włókienniczy o rozmaitych fakturach oraz wzorach. Oczka ułożone poziomo tworzą tzw. rządek, a te ułożone pionowo – kolumienkę.
Materiały otrzymywane bezpośrednio z włókien
Czyli filce i włókniny.
Przędziny przeszywane gładkie i puszyste
Powstają w wyniku przeszywania runa lub nitek (gładkie) lub poprzez wprowadzanie nitek i luźnych włókien w uprzednio przygotowany materiał, nie wszywając ich (puszyste).
Ażury
Gaza, tiule, koronki – klockowe, haftowane i raszlowe
Nazwy handlowe przykładowych popularnych materiałów odzieżowych
Adamaszek – tkanina z wysokojakościowej bawełny. Jedną z bardziej znanych tkanin żakardowych – o których więcej dowiesz się pod hasłem żakard – jest adamaszek. To materiał najczęściej jedwabny (znacznie rzadziej lniany), dwustronny i jednobarwny. Wzór adamaszku na ogół jest matowy, a jego tło jest błyszczące, rzadziej dzieje się odwrotnie. Tkanina powstaje dzięki dobraniu odpowiednich splotów tkackich – skośnych i atłasowych. Nazwa tkaniny pochodzi od miasta w Syrii – Damaszek.
W dawnych czasach adamaszek jedwabny wykorzystywano głównie do szycia szat liturgicznych oraz obijania mebli i ścian, natomiast adamaszek lniany służył do szycia bielizny pościelowej i stołowej. Obecnie adamaszek spotkać możemy na marynarkach, żakietach, garsonkach, a także kamizelkach. Wciąż też świetnie sprawdza się jako materiał na poszewki i prześcieradła. Pościel z adamaszku często gości w pokojach hotelowych.
Aksamit – do tkanin bawełnianych należy natomiast aksamit, który posiada krótką okrywę włosową właśnie z bawełny lub też jedwabiu i wełny. Charakterystyczną okrywę włosową uzyskuje się poprzez wprowadzenie między nitki osnowy i wątku dodatkowych nitek runowych w formie pętelek. Pętelki te pozostawia się nierozcięte (aksamit pętelkowy) albo rozcięte (aksamit strzyżony). Istnieją też aksamity, w których łączy się oba te sposoby. Aksamit zaliczamy do grupy tkanin pluszowych z okrywą włókienną. Nazwa materiału pochodzi od greckiego słowa heksámitos, czyli „złożony z sześciu nici”.
Aksamit jednak nie jedno ma imię, mogą bowiem być aksamity gładkie lub wzorzyste. Wzory na aksamicie można uzyskać na różne sposoby, m.in.: poprzez tkanie (jak tkanina żakardowa), wytłaczanie, prasowanie, gofrowanie czy też drukowanie techniką sitodruku. Aksamit jest tkaniną gęsto tkaną, dość mocną i solidną, dlatego świetnie sprawdza się jako tkanina obiciowa na meble, a także materiał na zasłony, poduszki i dekoracje. Z aksamitu szyje się również miękkie i przyjemne dresy, sukienki i ubranka dla dzieci.
Angora – jednym z typów wełny jest angora – tkanina uzyskiwana z sierści królików angorskich. Króliki te wyróżniają się nietypową okrywą włosową, która bez strzyżenia rocznie osiąga długość nawet 25-30 cm. Po ostrzyżeniu królików otrzymuje się wełnę, zwaną również runem. Z tego runa zaś powstaje miękka tkanina. Angora często nazywana jest też „inteligentnym włóknem”, ponieważ zapewnia skórze komfort użytkowania oraz wykazuje właściwości lecznicze. Chodzi tu przede wszystkim o to, że angora jest materiałem hipoalergicznym, stąd też nie uczula i nie podrażnia skóry. Tkanina angora posiada także charakterystyczną dla każdej wełny higroskopijność i świetnie separuje wilgoć od skóry, dzięki czemu pozostaje ona sucha, a bakterie nie mogą się namnażać. Wełna angorska posiada również właściwości termoizolacyjne – latem chroni przed przegrzaniem, a zimą przed zmarznięciem.
Angora jest tkaniną miękką, delikatną i puszystą, a do tego sprężystą i lekką, a jednocześnie wytrzymałą. To sprawia, że doskonale odnajduje się głównie w przemyśle tekstylnym. Najczęściej z angory szyje się swetry zimowe, z tym że rzadko producenci decydują się na ubrania z samej angory – na ogół dodaje się do niej jeszcze inne materiały. Nazwa tkaniny wywodzi się od Angory, czyli dawnego określenia Ankary – stolicy Turcji. A to właśnie w Turcji powstały pierwsze hodowle królików angorskich.
Wokół angory narosło również sporo kontrowersji za sprawą kampanii społecznej PETA. Ujawniała ona warunki hodowli królików angorskich oraz brutalny sposób ich strzyżenia. Trzeba pamiętać, że takie metody oficjalnie stosuje się tylko w Chinach, jednak z drugiej strony aż 90% dostępnej na światowym rynku wełny angorskiej pochodzi właśnie z Chin. Właśnie dlatego wiele firm odzieżowych zrezygnowało z wykorzystywania angory do szycia ubrań.
Uwaga! Błędem jest mylenie angory z moherem, są to bowiem zupełnie inne rodzaje dzianin.
Atłas – gładka i błyszcząca tkanina atłasowa powstaje z innych surowców – między innymi z włókien wiskozowych, naturalnego jedwabiu czy też przędzy bawełnianej. Do samego szycia zaś wykorzystuje się specjalny splot atłasowy. Sam atłas wyróżnia się przede wszystkim dwoma całkowicie odmiennymi stronami. Prawa strona atłasu jest bowiem błyszcząca i lśniąca, lewa zaś matowa. Właściwości atłasu sprawiają, że tkanina ta najczęściej trafia na zwiewne ubrania oraz na elegancką bieliznę. Z atłasu szyje się również pościel. Lekka i śliska atłasowa pościel idealnie sprawdza się zwłaszcza upalnym latem, kiedy daje w sypialni przyjemny chłodek. Znacznie rzadziej atłas stosuję się jako tkaninę obiciową.
Nazwa tkaniny atłasowej wzięła się od arabskiego słowa atlas, czyli gładki. Jednym z rodzajów atłasu jest powszechnie znana satyna.
Batyst – to tkanina o płóciennym splocie wykonana
z bawełny lub lnu. Można spotkać rodzaje batystu wykonane z jedwabiu
lub splotu bawełniano-jedwabnego, jeszcze inne posiadają domieszki
włókien syntetycznych. Materiał batystu tworzą silne i grube sploty,
nadające mu wytrzymałość, jednak materiał w odczuciu jest niezwykle
miękki i lekki, niemal przejrzysty. Nie ma różnicy między prawą a lewą
stroną, co bardzo ułatwia szycie z batystu. Powierzchnia materiału jest
matowa i gładka. Nazwa batyst pochodzi od imienia twórcy, czyli Baptiste
Chambraya, który już XIII wieku opracował technikę tkania lekkiej, a
jednocześnie wytrzymałej tkaniny.Batyst, ze względu na technikę tworzenia oraz surowce, jest ceniony za przewiewność i doskonałą cyrkulację powietrza. Bawełniany batyst cechuje przewiewność i doskonała cyrkulacja powietrza. Jest łatwy w utrzymaniu w czystości, ponieważ dobrze znosi pranie w pralce i można go prasować. Podobnie batyst lniany, z małym wyjątkiem – nie prasuje się lnianych tkanin. Ubrania z batystu są idealne na lato, ponieważ są wyjątkowo delikatne dla skóry i nie przegrzewają jej.
Dzięki lekkości i przewiewności batysty używany jest do produkcji bielizny, koszul, spodni, bluzek i sukienek. Sprawdza się też w branży wnętrzarskiej – batyst to świetny materiał na firany i zasłony. Jest porównywalny do woalu, jednak w przeciwieństwie do niego, batysty ma gęstszy i mocniejszy splot, jest również mniej prześwitujący.
Bouclé – nazwa “bouclé” pochodzi z języka francuskiego i oznacza “pętelkę” lub “węzeł”. Boucle to miękki, przyjemny w dotyku materiał o wyraźnej teksturze tkany z ozdobnie skręconej przędzy z węzełkami i pętelkami. Tą samą nazwą określa się też przędzę, która powstaje przez łączenie ze sobą dwóch, czasami trzech nici, stąd np. alpaca boucle może składać się z alpaki z dodatkiem wełny i nadającego jej większej trwałości nylonu lub innego syntetyku. Wełna boucle jest niebywale puszysta, lekka i przykuwa uwagę od pierwszego spojrzenia przez charakterystyczne, nieregularne pętelki i supełki. Z kolei materiał typu boucle w świecie mody ceni się przede wszystkim za możliwość uzyskania najróżniejszych, oryginalnych wersji kolorystycznych. Poza klasyczną wersją boucle pieprz i sól pięknie prezentują się te w żywszych kolorach, odcieniach bieli i kremu czy z delikatną złotą nitką. Francuskie korzenie wełny boucle to nie tylko nazwa, która oznacza dosłownie „skręcać, skręcony”, ale też wieloletnia tradycja wykorzystania tkaniny w przemyśle modowym.
Popularność zyskała dzięki Coco Chanel, która wprowadziła ją na wybiegi, dodając jej klasy i elegancji. 20 lat po zaprojektowaniu pierwszej garsonki legendarna francuska projektantka zaczęła eksperymentować z fakturami materiałów i trafiła na wełnę boucle. Żakiet o pudełkowym kroju, który powstał z tego rodzaju tkaniny, szybko zyskał uznanie pań z wyższych sfer, ale prawdziwą sławę przyniosła mu ikona stylu i pierwsza dama – Jackie Kennedy. Żakiety boucle Chanel po dzień dzisiejszy są jednym z największych modowych fenomenów i znaków rozpoznawczych marki. Noszą je między innymi Sarah Jessica Parker, Penelope Cruz czy Beyonce. A sama tkanina znalazła inne zastosowania w modzie. Swetry czy płaszcze z wełny boucle wyglądają niebanalnie i dodają charakteru kobiecym stylizacjom.
Brokat – (niem Brokat, wł. brocatto – przeszywać, haftować) – gruba żakardowa tkanina z wypukłym wzorem, przetykana złotą lub srebrną nicią, jedwabna lub z dużą zawartością jedwabiu. Obecnie stosowana bardzo rzadko, głównie na kapy, obicia, zasłony lub szaty liturgiczne.
Drelich – rodzaj mocnej, grubej, półlnianej lub lnianej tkaniny wykonanej w splocie skośnym, z osnową potrójną. Drelich znalazł zastosowanie jako materiał na pokrycia materaców, odzież roboczą, markizy, worki, obrusy, pokrowce, piórniki oraz letnie ubrania wojskowe.
Etamina – bawełna etamina jest tkaniną o płóciennym splocie, dosyć zwartym, ale delikatnym i elastycznym.
Wytwarzana jest ze stuprocentowej bawełny lub z domieszką włókien
sztucznych, najczęściej poliestru. Jest materiałem lekkim i cienkim.
Bawełniana etamina jest używana przede wszystkim do szycia bluzek i
sukienek.Flanela – Nie tylko jeans podbił świat za sprawą mody. Także flanela dziś znana jest przede wszystkim z flanelowych koszul. Podobnie jak wiele innych materiałów, również flanela powstaje z tkaniny bawełnianej lub wełnianej. Posiada zatem wiele cech typowych dla wełny i bawełny. Tkanina flanela jest miękka, masywna i posiada właściwości termoizolacyjne. Flanela tkana jest splotem płóciennym, dzięki czemu jest odporna na uszkodzenia mechaniczne. Tkanina flanelowa zachwyca najbardziej miękką, delikatną i przyjemną w dotyku okrywą włókienną. Taki efekt uzyskuje się poprzez metodę drapania, a potem strzyżenia.
Wytrzymałość w połączeniu z miękkością sprawiają, że flanela doskonale sprawdza się jako materiał na pościel i ubrania. Najbardziej znana koszula flanelowa w kolorową kratę to modowy hit od wielu lat.Flausz – na płaszczach zimowych króluje bez wątpienia flausz. Tkanina ta tkana jest ze zgrzebnej przędzy bawełnianej lub wełnianej. Flausz nazywany jest często tkaniną płaszczową, ponieważ jest niezastąpiony w szyciu odzieży jesienno-zimowej, zwłaszcza ciepłych płaszczy i kurtek. Materiał flausz jest podwójnie drapany i strzyżony, co sprawia, że okrywa jest tak miękka i posiada charakterystyczny meszek. Właśnie dlatego flausz trafia już nie tylko na płaszcze, kurtki i peleryny, ale także na marynarki i spódnice.
Flock – zwana welurem powstaje w procesie flokowania, kiedy dane podłoże zostaje pokryte drobnymi włoskami na przykład z syntetycznych włókien poliestrowych (floków, nazywanych również strzyżą tekstylną).
Frotte – znana wszystkim tkanina frotte posiada okrywę pętelkową i powstaje na specjalnych krosnach. Do powstania tkaniny frotte wykorzystuje się dwie osnowy – podstawową i pętelkową oraz wątek. Podstawowa osnowa tkaniny jest naprężona i powstaje z mocnej, gładkiej przędzy, natomiast osnowa pętelkowa jest puszysta, miękka, elastyczna i chłonna. W czasie tkania z osnowy pętelkowej powstaje okrywa pętelkowa, a pętelki tworzą się na górnej lub dolnej powierzchni tkaniny, a czasem nawet na obu powierzchniach.
Choć może się to wydawać nieco skomplikowane, to wszystko wyjaśnia się, gdy dowiadujemy się, do czego służy tkanina frotte. Otóż materiał frotte najczęściej spotykamy w ręcznikach, płaszczach kąpielowych i szlafrokach oraz skarpetach. Ręczniki frotte i skarpety towarzyszą nam niemal każdego dnia, a to za sprawą dobrej chłonności tkaniny.
Gabardyna – Tkaniną dziś chyba już mniej popularną jest gabardyna. Materiał ten wynalazł w XIX wieku Thomas Burberry i początkowo gabardyna była tkaniną wyłącznie wełnianą. Z czasem do wyrobu materiału zaczęto sięgać także po włókna bawełniane i syntetyczne. Obecnie najczęściej spotykamy gabardynę z bawełny. Tkanina ta uchodzi za bardzo wytrzymałą, a zawdzięcza to procesowi produkcji. W czasie tkania bowiem nitki wątku i osnowy są do siebie mocno dociskane, co skutkuje jednolitą powierzchnią z wyraźnym i ukośnym splotem.
Gabardyna z jednej strony jest dość cienką tkaniną, a z drugiej bardzo mocną i odporną. Jej właściwości sprawiają, że najczęściej trafia jako materiał do szycia odzieży wierzchniej. Spotkamy ją zatem przede wszystkim na płaszczach, kostiumach, garsonkach i spodniach, ale także na mundurach oficerów i podoficerów. Co ciekawe, odzież z gabardyny towarzyszyła znanym polarnikom – nosił ją na przykład Roald Amundsen w czasie zdobywania bieguna południowego w 1911 roku oraz Ernest Shackleton podczas podróży transantarktycznej w 1914-1916. Gabardyna – wraz z George’em Mallorym – wyruszyła na podbój Mount Everestu w 1924 roku. To chyba zatem najlepiej świadczy o jakości i wytrzymałości gabardyny.
Gipiura – to tkanina koronkowa, nazywana niekiedy wzorem weneckim. Historycznie powstawała metodą klockową lub z pomocą podłużnych szpulek. Nitki przędzy były ze sobą przeplatane grupowo (po cztery). To właśnie ten splot odpowiada za powstanie wyjątkowej urody gipiur – koronek o wypukłej, reliefowej strukturze.
Tym, co odróżnia gipiurę od haftu, jest obecność dużych i nieregularnych oczek. Haft to dekoracja, która jest wyszywana na tkaninie, a gipiurowa koronka sama jest materiałem. Na rynku znajdziemy również niewielkie wzory gipiurowe w postaci aplikacji np. na odzież czy inne tekstylia. Gipiura ma również charakterystyczną, wypukłą strukturę. Koronka gipiura jest ozdobą bardzo trudną i czasochłonną do wykonania. Dziś mało kto produkuje ją ręcznie, mimo to wciąż jest ona pożądanym elementem zdobień. Jeśli chodzi o wzory, to tkaniny gipiurowe sięgają zazwyczaj po motywy roślinne, ornamenty i geometrię. Kiedyś gipiura powstawała z bawełny, lnu i jedwabiu, dziś raczej z poliestru z dodatkiem elastanu.
Jedwab – Tak jak nieczęsto słyszy się teraz o gabardynie, tak jedwab zna chyba każdy. Jedwab z dumą reprezentuje naturalne i szlachetne rodzaje tkanin. Tkanina powstaje z włókna zwierzęcego pochodzącego z kokonu jedwabnika morwowego lub jedwabnika dębowego. Jedwab jest więc nazwą zarówno włókna, jak i samej tkaniny produkowanej z jedwabnej przędzy. Tkaniny jedwabne charakteryzują się przede wszystkim połyskiem, gładkością, lekkością i miękkością. Są też bardzo przyjemne w dotyku i nie uczulają. Istnieje wiele różnych odmian tkanin jedwabnych różniących się nieco właściwościami. Wszystkie jednak uchodzą za tkaniny eleganckie, luksusowe i pożądane.
Z jedwabiu szyje się przede wszystkim zwiewne chusty i apaszki czy też poduszki jedwabne. Niezwykle atrakcyjne są również ubrania z jedwabiu, a ich niekwestionowanym atutem – obok wyglądu – jest fakt, że się nie gniotą. Coraz częściej tkaniny jedwabne goszczą w sklepach z odzieżą, ale wciąż są towarem luksusowym, choćby ze względu na cenę. Wiele osób zastanawia się, dlaczego jedwab jest drogi. Na cenę jedwabiu wpływa przede wszystkim proces produkcji włókna jedwabnego, który przebiega w czterech etapach. Najpierw potrzeba wyprodukować karmę dla motyli jedwabników (najbardziej lubią morwę i dąb), a następnie można przejść do hodowli jedwabników. Warto tu zaznaczyć, że hodowla ta trwa tylko dwie miesiące i odbywa się wyłącznie wiosną. Trzeci etap polega na pozyskiwaniu włókna poprzez zanurzanie kokonów w gorącej wodzie. Z jednego kokonu uzyskuje się około 1,6 km bardzo cienkiej nici. Ostatnia faza produkcji to przędzenie. Cały proces produkcji jest żmudny i kosztowny, co przekłada się na cenę tkaniny jedwabnej.
Jako ciekawostkę podajemy, że jedwab produkowano już 3600 lat p.n.e. w Chinach. Starannie utrzymywano tam sekret tworzenia jedwabnego włókna i tkanin jedwabnych. Chińczycy w tajemnicy transportowali jedwab do innych krajów poprzez słynny jedwabny szlak. Dziś światową produkcję jedwabiu szacuje się na ok. 50 tysięcy ton rocznie, co daje 0,2% całej produkcji włókien.
Jeans – A oto prawdziwa gwiazda wśród tkanin, która podbiła serca ludzi na całym świecie i jest jednym z liderów wszelkich zestawień typu najmodniejsze rodzaje tkanin. Jeansy to bez dwóch zdań najpopularniejsze spodnie od lat i nic nie wskazuje, by kiedykolwiek miało się to zmienić. I choć pierwsze jeansy oficjalnie pojawiły się w 1873 roku, gdy Levi Strauss i Jacob Davis otrzymali patent na produkcję jeansowych spodni, to jednak początki tkaniny denim sięgają znacznie wcześniej – do XVIII wieku.
Jeans znany był wcześniej wyłącznie pod nazwą denim, która wywodziła się od skośnego materiału „Serge de Nîmes”, utkanego pierwszy raz we francuskiej miejscowości Nîmes. Przez długi czas trwały też prace nad barwnikiem do materiału, który dziś znamy jako klasyczny niebieski kolor jeansów (barwnik indygo). Kiedy spodnie jeansowe zaczęły pojawiać się w westernach, wybuchł prawdziwy szał na spodnie z denimu. Niemal każdy mężczyzna chciał wyglądać jak kowboj i tak szerzyła się popularność jeansów. Obecnie dżinsy w swojej szafie posiada chyba każdy – również kobiety, które z czasem pokochały materiał denim.
A jakie cechy wyróżniają denim? Przede wszystkim jest to gruba tkanina bawełniana o skośnym splocie. Bawełniana przędza wykorzystywana do produkcji jeansu posiada specjalne skręcenie. To właśnie ta struktura zapewnia trwałość materiału. Trzeba bowiem podkreślić, że jeans jest bardzo wytrzymały. Zresztą wystarczy przypomnieć, że początkowo jeans sprawdzał się głównie w spodniach roboczych i strojach marynarzy.
Denim wykorzystuje się przede wszystkim do szycia ubrań – zwłaszcza jeansów, ale także katan i kurtek jeansowych, koszul i sukienek. Dżins sprawdza się też jako dodatek chociażby do torebek. Jednak tekstylia to niejedyne miejsca, w których denim ma pole do popisu. Coraz częściej materiał dżinsowy wykorzystuje się do tapicerowania mebli. Fotel obity modnym denim wygląda bardzo oryginalnie.
Jersey – to dzianina, która była początkowo wytwarzana z bardzo cienkich włókien wełnianych. Współcześnie producenci wyrabiają go najczęściej z włókien bawełnianych, jedwabnych, syntetycznych, wiskozowych i poliestrowych, dodając do nich czasami domieszkę elastanu. Dżersej jest chętnie wykorzystywany podczas szycia bielizny, sukienek, bluzek, T-shirtów, legginsów, spódniczek, a nawet strojów do tańca. Z dzianiny powstają także pościele i prześcieradła.
Czy wiesz, że materiał dżersej został wypromowany przez samą Coco Chanel? Słynna projektantka uwielbiała łączyć praktyczne rozwiązania ze stylem, stąd też jej zamiłowanie to miękkiej i lekkiej wełnianej dzianiny, która rewelacyjnie układała się na ciele. To właśnie ona w 1916 r. wykorzystała materiał zarezerwowany do tej do pory dla bielizny do stworzenia wygodnych ubrań. Historia dżerseju zaczęła się jednak wcześniej, już w czasach średniowiecza, na położonej na kanale La Manche wyspie Jersey, której materiał zawdzięcza swoją nazwę. Na Wyspach Normandzkich produkowano, a następnie eksportowano materiał do krajów na całym świecie.
Dżersej jest przede wszystkim materiałem miękkim i przyjemnym w noszeniu. Ze względu na elastyczność doskonale dopasowuje się do ciała i jest odporny na zagniecenia. Dzięki temu ubrania i pościel z uniwersalnej dzianiny nie wymagają prasowania. Co więcej, jest również dość trwały i bardzo przyjemny w dotyku. A czy dżersej przepuszcza powietrze? O ile jest wykonany z włókien naturalnych, to tak.
Kaszmir – Zdecydowanie jednym z powszechniejszych włókien na świecie jest wełna. Włókno to powstaje z wełny kóz kaszmirskich, które hoduje się przede wszystkim w Iranie, Turcji, Indiach, Rosji i Afganistanie. Najcenniejszy i najdelikatniejszy kaszmir pochodzi jednak z Chin, a dokładnie z wyżyn Mongolii Wewnętrznej. Charakterystyczne jest, że hodowla kóz kaszmirskich odbywa się w ekstremalnie ciężkich warunkach – w temperaturach od -50 do +40 stopni. Rocznie jedna koza dostarcza ok. 150 gram czystego kaszmiru.
Trudne warunki atmosferyczne, w jakich żyją kozy kaszmirskie sprawiły, że ich okrywa włosowa jest niepowtarzalna. Musi dobrze chronić przed srogim mrozem i jednocześnie przepuszczać powietrze i nie doprowadzać do przegrzania upalnym latem. Te właściwości higroskopijne i termoregulacyjne wykorzystuje się do szycia ubrań wysokiej jakości. Najczęściej spotkać można kaszmirowe swetry i szale – tak zwane pashmiry. Z kaszmirowej wełny wytwarza się również rękawice, czapki, a nawet dywany. Ze względu na czasochłonny i wymagający proces hodowli kóz, a następnie zbierania wełny, kaszmir uchodzi za tkaninę luksusową i drogą.
Za elitarny charakter kaszmiru – poza trudnościami w produkcji – odpowiedzialne są jego cechy. Jest to materiał aż 10 razy lżejszy i cieplejszy niż tradycyjna wełna owiec. W porównaniu do wełny także mniej się filcuje. Kaszmir jest również niesamowicie miękki i delikatny w kontakcie ze skórą, a zatem – co warte podkreślenia – kaszmir nie gryzie. Włókno kaszmirowe nie posiada lanoliny, dzięki czemu uchodzi za tkaninę hipoalergiczną i antybakteryjną. Dodatkowo kaszmir jest antystatyczny, nie przyciąga pól elektromagnetycznych i elektrostatycznych, a więc i kurzu. Tkanina kaszmirowa nie wchłania również zapachów.
Koronka gipiurowa – ciężka, ażurowa koronka, materiał wyszywa się maszynowo, a tło haftu się usuwa.
Krepa – również krepa orkiszowa lub krepa, to tkanina z jedwabiu, wełny lub włókien syntetycznych o wyraźnie chrupiącym i karbowanym wyglądzie. Termin „krepa” zazwyczaj odnosi się do formy tkaniny kojarzonej konkretnie z żałobą. Crêpe był również historycznie nazywany „crespe” lub „crisp”.
Jest to tkanina lejąca, która doskonale się układa i otula ciało. Zapewnia jednocześnie świetną cyrkulację powietrza, więc jest dobrym wyborem na lato. Jej struktura wpływa również na to, że jest raczej matowa niż błyszcząca. Oczywiście, jak w przypadku niemalże każdej tkaniny, krepa może występować w różnej gramaturze. W zależności od tego, czy jest to na przykład 125 g/m2 czy nawet 340 g/m2, tkanina będzie zachowywała się nieco inaczej. Ta o większej gramaturze jest bardziej mięsista, a z kolei cieńsza jest bardziej delikatna, więc należy dbać o nią z większą ostrożnością.
Tkanina ta może być lekko prześwitująca, dlatego też kupując sukienkę wykonaną z krepy warto zwrócić uwagę na to, czy ma podszewkę. Ogromną jej zaletą jest to, że niemalże wcale się nie gniecie! Dzieje się tak dzięki mocno skręconej strukturze włókien – zagniecenia po prostu „wracają na swoje miejsce”.
Kresz – to tkanina poliestrowa. Jego nazwa
pochodzi od procesu kreszowania, polegającego na tworzeniu
nieregularnych wzorów za pomocą wysokiej temperatury. Tkaniny wykonane z
poliestru są podatne na tego typu zabiegi, a kreszowanie sprawia, że
ubranie nie wymaga prasowania. Nie jest to jedyna zaleta kreszu –
impregnowane włókna poliestrowe PU sprawiają, że materiał łatwo się
układa, jest miękki, a jednocześnie nie odkształca się i dzięki temu
ubrania z kreszu zachowują swój kształt.Kresz lniany – czym jest?
Istnieje dodatkowo odmiana tej tkaniny wykonana z lnu – kresz lniany. To zwykły len poddawany zabiegowi kreszowania, czyli celowego gniecenia. Wykonuje się z niego sukienki, spodnie i bluzki. Jest lżejszy i bardziej przewiewny niż tradycyjny materiał kresz z poliestru.
Kresz i legendarny dres
Kresz kojarzy się przede wszystkim z dresami noszonymi w latach 80. i 90. Były niesamowicie kolorowe, charakterystyczne było łączenie kontrastowych kolorów turkusu, różu, fioletu. Oczywiście, królował też kreszowy dres w kolorze granatowym i czarnym. Najmodniejsze posiadały trzy paski z boku. Materiał kresz często jest wykorzystywany do szycia firan.
Loden – średniej grubości lub gruba tkanina z przędzy zgrzebnej, czasem zdobiona nitkami innego koloru. Gęsta i trwała
Szyfon – bardzo delikatna tkanina o splocie płóciennym, z nitek krepowych, wytłaczana
Sztruks – tkanina najczęściej bawełniana z charakterystycznymi prążkami
Twill – Diagonal, ang. cavalry twill to tkanina o charakterystycznej fakturze w wypukłe i wklęsłe prążki ułożone pod skosem (tzw. diagonal lines). Pierwotnie wykorzystywana była do szycia spodni do jazdy konnej i mundurów. Z czasem jej największe zalety – przede wszystkim elastyczność, docenili również projektanci mody. Dziś elastycznego twillu używa się do produkcji ubrań, które podkreślają sylwetkę i dopasowują się do ciała, ale też do okryć wierzchnich czy spodni. Zapewniają one ponadprzeciętny komfort i wyróżniają się dużą trwałością, dzięki czemu służą przez lata.
Najpopularniejszym rodzajem tego typu tkaniny jest twill wełniany o miękkim chwycie i delikatnie prążkowanej fakturze. Idealnie nadaje się on do szycia marynarek czy spodni od garnituru, zarówno w czystej postaci (100% wełny), jak i w mieszankach z innymi, często syntetycznymi włóknami.
Twill bawełniany to ciekawa alternatywa dla klasycznej bawełny. Jego charakterystyczna faktura i rozciągliwość to nie jedyne zalety tego materiału. Diagonal z bawełny staje się bowiem coraz miększy po wielokrotnym praniu. Podobnie, jak wełniany, diagonal bawełniany występuje w czystej postaci i w mieszankach z innymi włóknami. Używa się go do szycia odzieży codziennej – głównie spodni czy kurtek. Twill wiskozowy używamy do szycia sukienek.
Tkanina wełniana w prążki – ciemna tkanina w jasne, podłużne, wąskie paski
Żakard – bogato zdobiona tkanina o zmiennym splocie atłasowym, wzory jedno lub wielokolorowe
Żorżeta – tkanina o splocie krepowym lub płóciennym, szorstka w dotyku