Tkaniny naturalne a syntetyczne: poznaj kluczowe różnice i wpływ na środowisko
Opowieść o dwóch koszulkach: pierwsza będzie rozkładała się nawet 200 lat. Do wytworzenia drugiej potrzeba aż 2700 litrów wody.Ta pierwsza koszulka została wykonana z poliestru, materiału syntetycznego. A druga? Bawełna.
Porównując tkaniny naturalne i syntetyczne, łatwo założyć, że naturalne jest lepsze. Historia jest jednak bardziej skomplikowana, niż mogłoby się wydawać. Obydwa materiały mają swoje zalety i wady, przez co trudno jest zorientować się, co masz na sobie i co powinieneś nosić.
Na szczęście, to nie jest skomplikowane. Poznanie tkanin naturalnych i syntetycznych – sposobu ich wykonania, zalet i obaw oraz nauczenie się rozróżniania najlepszych opcji – może dać ci znacznie większą kontrolę nad swoimi wyborami.
Jeśli chcesz zrozumieć, czym dokładnie jest tkanina naturalna i syntetyczna, jakie są zalety i wady oraz najlepsze opcje dla obu, czytaj dalej.
Rajstopy z poliamidu (foto gatta.pl)
Czym są tkaniny naturalne i syntetyczne?
Włókna naturalne powstają z włókien zwierzęcych lub roślinnych. Przykładami są bawełna, wełna, len lub jedwab.
Z drugiej strony włókna syntetyczne są wytwarzane przez człowieka i tworzone przy użyciu różnych substancji chemicznych. Przykładami są poliester, poliamid, nylon i lycra.
Podczas gdy naturalne tkaniny istniały tak długo, jak ludzie nosili ubrania, włókna syntetyczne pojawiły się dopiero w latach trzydziestych XX wieku, kiedy po raz pierwszy wprowadzono je, aby wyroby pończosznicze były bardziej elastyczne i mocne.
35-metrowa noga reklamująca Nylons – nylonowe pończochy w Los Angeles w 1946 r. (Zdjęcie: Muzeum i Biblioteka Hagley)
Włókna syntetyczne są tanie w produkcji. Dlatego też po kryzysie gospodarczym w latach trzydziestych XX wieku stały się one popularnym wyborem. Obecnie tkaniny syntetyczne można znaleźć praktycznie wszędzie, gdzie spojrzysz. W rzeczywistości 62% wszystkich produkowanych obecnie włókien to włókna syntetyczne.
Z czego wykonane są włókna naturalne i syntetyczne?
Pochodzenie włókien naturalnych i syntetycznych to dwie zupełnie różne historie.
Z czego wykonane są włókna syntetyczne?
Włókna syntetyczne są wytwarzane z substancji chemicznych zwanych polimerami, które pochodzą z paliw kopalnych, takich jak węgiel i ropa naftowa, i są podobne do tworzyw sztucznych.
Po obróbce chemicznej polimery wytłacza się w nici. Typowe materiały syntetyczne obejmują poliester, nylon i akryl.
Z czego wykonane są włókna naturalne?
Włókna naturalne pochodzą z włókien roślinnych i produktów zwierzęcych. Do typowych włókien naturalnych zalicza się bawełnę, wełnę owczą, len z lnu i jedwab z jedwabników. Włókna są dokładnie czyszczone i przekształcane w przędzę.
Jak powstają tkaniny naturalne i syntetyczne?
Gdy materiały syntetyczne lub naturalne zostaną przetworzone we włókna, włókna te są następnie skręcone razem, aby utworzyć przędzę. Następnie maszyny tkają lub dzieją je w tkaniny.
Jak powstaje przędza – The Crochet Club
Praktyczne właściwości włókien naturalnych i syntetycznych
Koszty i wpływ na środowisko to nie jedyne kwestie, na które zwracają uwagę marki modowe przy wyborze włókien syntetycznych i naturalnych. Obydwa mają zalety i wady, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze odpowiedniego ubrania.
Korzyści z naturalnego włókna
- Oddychalność: naturalne tkaniny umożliwiają cyrkulację powietrza przez ubranie, co jest szczególnie ważne w przypadku odzieży takiej jak bielizna.
- Ciepło: tkaniny takie jak wełna są idealne na odzież zimową.
- Odprowadzanie wilgoci: naturalne włókna chronią ciało przed potem i inną wilgocią.
Włókno naturalne – wady
- Chłonność: chociaż może to być zaletą, oznacza to również, że włókna naturalne nie są wodoodporne.
- Trudniejsze w pielęgnacji: pielęgnacja włókien naturalnych, takich jak jedwab, len i wełna, wymaga więcej kroków, ponieważ mogą wymagać specjalnego wyprania i wysuszenia na powietrzu.
Odzież sportowa z poliestru (foto: gstockstudio)
Korzyści z włókien syntetycznych
- Wodoodporność: syntetyki wyróżniają się odpornością na wodę, co czyni je najlepszym wyborem do wielu sprzętów outdoorowych.
- Rozciągliwość: ich elastyczność zapewnia wygodę i elastyczność, szczególnie przydatna w przypadku odzieży sportowej.
- Odporność na zagniecenia: tkaniny syntetyczne są często pozbawione zmarszczek.
- Łatwe w pielęgnacji: syntetyki nie wymagają specjalnej konserwacji i wytrzymują wiele prań.
Wady włókien syntetycznych
- Nieoddychające: w przeciwieństwie do włókien naturalnych, materiały syntetyczne mogą przyklejać się do skóry i zatrzymywać ciepło.
- Brak odporności na ciepło: Ponieważ tworzywa sztuczne są w zasadzie tworzywami sztucznymi, mogą się stopić i odkształcić pod wpływem zbyt wysokiej temperatury.
Podsumowanie: różnice w właściwościach włókien naturalnych i syntetycznych
Włókna syntetyczne mogą być tanie, wodoodporne, rozciągliwe i łatwe w pielęgnacji. Świetnie nadają się do odzieży sportowej i outdoorowej.
Włókna naturalne są oddychające i odprowadzają wilgoć, dzięki czemu idealnie nadają się na bieliznę i regulują temperaturę (wełna zapewnia ciepło, a len i bawełna mogą być lekkie i przewiewne).
Naturalne czy syntetyczne: co jest bardziej zrównoważone?
Łatwo założyć, że włókna naturalne, które pochodzą z natury, są bardziej zrównoważone. Jednak nie jest to takie czarno-białe.
Czy naturalne tkaniny naprawdę są zrównoważone?
Włókna naturalne mają potencjał, aby być zrównoważone, ponieważ pochodzą z naturalnych źródeł i ulegają biodegradacji. Jednak kwestie, które mogą to podważyć, obejmują:
- Zużycie wody: rośliny uprawne takie jak bawełna zużywają dużo wody. Jedwab wymaga również dużych ilości wody w produkcji.
- Wpływ monokultury na ekosystem: Wysokie zapotrzebowanie na włókna naturalne powoduje zniszczenie naturalnych ekosystemów w wyniku nadmiernej produkcji jednej uprawy.
- Stosowanie pestycydów: Intensywne stosowanie pestycydów w przypadku niektórych upraw szkodzi również ekosystemom i rolnikom.
- Produkcja metanu: Zwierzęta takie jak owce i krowy wykorzystywane do produkcji wełny i skóry wytwarzają duże ilości metanu, co ma wpływ na globalne ocieplenie. Tu (redaktor Marzena) ma zgoła odmienne zdanie (nie ma potwierdzonych badań odnośnie faktycznych ilości metanu wytwarzanych przez krowy), ale by artykuł był zgodny z ogólną wiedzą podajemy jak wyżej.
Czy tkaniny syntetyczne są zrównoważone?
Ponieważ materiały syntetyczne nie opierają się na uprawie roślin ani wykorzystywaniu zwierząt, mogą być mniej wodochłonne i wegańskie. Mają one własny zestaw problemów:
- Zależność od paliw kopalnych: materiały syntetyczne są wytwarzane z paliw kopalnych, które uwalniają gazy cieplarniane, takie jak dwutlenek węgla i pogłębiają globalne ocieplenie.
- Niebiodegradowalne: tkaniny syntetyczne nie rozkładają się jak włókna naturalne, powodując zanieczyszczenie wysypisk śmieci.
- Zanieczyszczenie mikrofibrą: podczas prania tkanin syntetycznych maleńkie kawałki zwane mikrofibrami odpadają i przedostają się do strumienia wody. Szkodzi to wszystkim, od oceanów po glebę, na której uprawia się rośliny.
- Barwniki toksyczne: aby przykleić się do tkanin syntetycznych, które często zawierają toksyczne chemikalia.
Kluczowe wnioski dotyczące zrównoważonego rozwoju
Podsumowując, włókna naturalne mogą marnować dużo wody, szkodzić ekosystemom, w których są uprawiane i zwiększać globalne ocieplenie poprzez produkcję metanu.
Włókna syntetyczne nie ulegają biodegradacji, co powoduje powstawanie odpadów i zanieczyszczeń mikrofibrami, opierają się na paliwach kopalnych i wykorzystują agresywne chemikalia.
Zatem, biorąc pod uwagę istotne wady obu opcji, co możemy zrobić? Na szczęście istnieją sposoby, aby wybrać to, co najlepsze i porzucić resztę.
TRZY sposoby wyboru najbardziej zrównoważonych tkanin
Tkaniny, niezależnie od ich pochodzenia, mogą skrywać brudne tajemnice dotyczące sposobu ich wykonania. Istnieją jednak lepsze opcje zarówno dla włókien syntetycznych, jak i naturalnych. Oto na co zwrócić uwagę, aby wybrać najlepszy.
1. Wybierz odzież z włókien naturalnych o niskim wpływie na środowisko
Naturalne tkaniny, takie jak len i konopie, mają mniejszy wpływ na środowisko.
Nie wymagają tak dużo wody jak bawełna i są uprawą zero odpadową, co oznacza, że wykorzystuje się całą uprawę.
Fot.: Roe & Joe polska marka wykorzystująca certyfikowaną bawełnę organiczną.
2. Poszukaj certyfikowanych organicznych włókien naturalnych
Certyfikaty organiczne dla tkanin naturalnych, takich jak GOT, zapewniają stosowanie praktyk uczciwego handlu i unikanie szkodliwych pestycydów.
3. Wypróbuj tkaniny syntetyczne pochodzące z recyklingu
Tkaniny syntetyczne pochodzące z recyklingu wykorzystują odpady prokonsumenckie, takie jak stare butelki po wodzie i zużyte sieci na ryby lub stare tekstylia, i przekształcają je w nowe tkaniny. Oznacza to, że zużywa się mniej surowców pierwotnych, a w procesie zbierane są odpady. Marki takie jak El supaya korzystają z materiałów pochodzących z recyklingu.
Ubrania pochodzące z poliestru z recyklingu (foto elsupaya.com)
A co z tkaninami półsyntetycznymi?
Chociaż mówimy o tkaninach wykonanych z włókien naturalnych lub syntetycznych, tak naprawdę istnieje jeszcze jedna opcja pomiędzy nimi: tkaniny półsyntetyczne.
Półsyntetyki powstają w podobny sposób jak włókna syntetyczne, ale podobnie jak włókna naturalne, pochodzą z celulozy roślinnej, a nie z ropy naftowej i węgla.
Czy półsyntetyczny, to częściowo zrównoważony?
Jednym z takich powszechnych włókien półsyntetycznych jest bambus. Bambus jest często postrzegany jako roślina zrównoważona ze względu na takie cechy, jak szybki odrost, naturalna regeneracja i niskie zapotrzebowanie na wodę.
Jednak to, że jest wykonany z naturalnych źródeł, nie oznacza od razu, że jest zrównoważony.
Na przykład bambus jest najczęściej postrzegany jako tkanina zwana sztucznym jedwabiem. Ten półsyntetyczny materiał wykorzystuje agresywne chemikalia, takie jak soda kaustyczna i dwusiarczek węgla, i powoduje powstawanie nadmiernych odpadów w procesie.
Zrównoważone opcje półsyntetyczne…
Na szczęście niektóre tkaniny półsyntetyczne czynią postępy w kierunku zrównoważonego rozwoju.
Na przykład lyocell bambusowy wykorzystuje proces w pętli zamkniętej, w którym ponownie wykorzystuje się 99% środków chemicznych wymaganych do produkcji, co znacznie zmniejsza ilość odpadów i wpływ na środowisko.
Podsumowanie:
Tworzenie zrównoważonej garderoby nie musi być ograniczające. Porównanie włókien naturalnych i syntetycznych może nie być proste, ale zrozumienie zalet i wad może pomóc nam w wspieraniu bardziej zrównoważonych opcji i unikaniu szybkiej mody i szkodliwych praktyk.
FAQ
Jakie są przykłady włókien syntetycznych i naturalnych?
Przykłady włókien naturalnych obejmują bawełnę, konopie, len, wełnę i jedwab. Tkaniny syntetyczne obejmują poliester, nylon, akryl i lycrę.
Jakie są różnice między włóknami syntetycznymi?
- Włókna akrylowe: włókna akrylowe, to syntetyczne polimery wykonane z akrylonitrylu. Znane są ze swojej miękkości i ciepła, często naśladując w dotyku wełnę. Kluczowe cechy włókien akrylowych obejmują odporność na światło słoneczne i pleśń. Powszechnie stosowane są w swetrach, szalikach i innej odzieży na zimne dni ze względu na ich właściwości izolacyjne.
- Włókna poliestrowe: włókna poliestrowe pochodzą z chemikaliów na bazie ropy naftowej i są lubiane za odporność na zagniecenia. Wykorzystuje się je w różnych elementach garderoby, od koszul i bluzek po sukienki i odzież sportową. Poliester, znany jest ze swojej zdolności do zachowywania swojego kształtu i odporności na wilgoć, co czyni go częstym wyborem w przypadku odzieży sportowej.
- Włókna nylonowe: nylon to syntetyczny polimer opracowany jako substytut jedwabiu podczas II wojny światowej. Jest znany ze swojej siły i odporności. Nylon jest wytwarzany z produktów petrochemicznych i jest powszechnie stosowany w wyrobach pończoszniczych, pończochach, bieliźnie i odzieży sportowej ze względu na jego trwałość i zdolność do idealnego dopasowania.