Edukacja modowa

  • Edukacja modowa,  biznes odzieżowy

    Organic cotton co to jest?

    W góry się nie nadaje – bo pochłania wilgoć szybciej, niż papierowe ręczniki. Wolno schnie – tworząc zimny kompres wychładzający organizm i jest do tego piekielnie ciężka – zwłaszcza biorąc pod uwagę wszechobecną modę “fast&light”. Na co dzień – też źle! Mimo, że od lat powtarzano nam, że jest zdrowa i naturalna, dziś niemal jednym tchem wymieniana jest obok plastikowych butelek, azbestu, gazów cieplarnianych i innych ekologicznych dramatów.  

    Jednak każdy z nas ma w szafie kilogramy bawełny. Nic dziwnego… Tylko w sezonie 2016/17 zużyto aż 24,3 mln ton tego surowca1. Od jakiegoś czasu możemy zaobserwować, że coraz więcej firm przerzuca się na produkcję odzieży z metkami “organic cotton”, budząc tym powszechną podejrzliwość. Czy eko-bawełna to ściema? Czy warto płacić za nią więcej? I czy w ogóle ma jakieś zastosowanie w outdoorowym świecie? Żeby znaleźć odpowiedzi na te pytanie trzeba przyjrzeć się jak to wszystko wygląda od kuchni.

    Organic farmers in Kyrgyzstan and Uganda harvest cotton by hand (foto cotonea.de)

    Organic cotton – czy to masło maślane?

    Kiedy Patagonia klasyfikowała włókna tkanin, pod kątem ich wpływu na środowisko, specjaliści stwierdzili, że bawełna jest czysta i naturalna. Mieli rację co do rośliny, ale patrząc na gotowe bele materiału trudno było jednoznacznie powiedzieć o nich, że są one dobre dla środowiska. Przyglądając się procesowi produkcji i łańcuchowi dostaw w wielu firmach postanowiono całkowicie rezygnować z konwencjonalnych upraw, zastępując je organicznymi odpowiednikami. Co zatem o sprawiło, że konwencjonalne uprawy zaczęły być na cenzurowanym?  

    Kropla, która może zabić!

    Plantacje bawełny zajmują jedynie 2,5% ziem uprawnych na świecie. Na ten stosunkowo niewielki obszar przypada aż 25% światowego zużycia środków owadobójczych (insektycydów) oraz 8 do 10% nawozów sztucznych2. Prawie połowa z tych substancji została uznana przez WHO jako “niebezpieczne” dla zdrowia ludzi i ekosystemów. Dodatkowo Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że każdego roku na świecie dochodzi do 20 000 śmiertelnych przypadków zatrucia pestycydami. Niektóre z nich są tak toksyczne, że nawet niewielka ilość w kontakcie ze skórą może zrobić ogromną krzywdę.

    Przy takich danych trudno uznać bawełnę za naturalne włókno. Z drugiej strony, Izba Bawełny – organizacja zrzeszająca firmy i organizacje związane z przemysłem bawełnianym zaznacza, że postęp technologii pozwala na precyzyjną aplikację pestycydów. Zmniejsza to ich negatywny skutek, a biotechnologia (GMO) pozwala farmerom na utrzymanie wydajności przy jednoczesnej redukcji ilości stosowanych środków. Należy jednak wziąć pod uwagę, że dotyczy to jedynie wysoko rozwiniętych obszarów uprawy. Jednak spora część upraw umiejscowiona jest w niezbyt zamożnych regionach. Idąc dalej… 

    1kg bawełny = 29 000 litrów wody = 2 pary spodni

    Szacunkowo, bawełna odpowiada za 1-6% ogólnoświatowego zużycia słodkiej wody. Co to oznacza? Otóż Morze Aralskie, na skutek ekspansji bawełnianych pól, zmniejszyło swoją objętość o 85%, zwiększając przy tym zasolenie o prawie 600%. Niewiele zostało z tamtejszej, niegdyś różnorodnej fauny i flory3.  Sama uprawa to jednak nie wszystko. Hektolitry wody zużywane są podczas dalszej obróbki. Żeby z surowej bawełny powstała koszulka, którą masz w szafie, włókna są płukane, wybielane, farbowane… Komuś chciało się policzyć, że łącznie we wszystkich procesach, używanych jest niemal 8000 środków chemicznych, w tym barwniki z zawartością metali ciężkich, wybielacze na bazie chloru, formaldehyd (by zapobiegać gnieceniu się) oraz parafina (by ułatwić tkanie)4. Najgorsze jest jednak farbowanie. Żeby t-shirt był niebieściutki zużywa się średnio 16-20 litrów wody. 80% farby pochłania tkanina, reszta spływa i zostaje w wodzie. W ten sposób wody gruntowe są “zasilane” 40 do 50 tysiącami ton substancji chemicznych.

    Gdyby tak odwrócić punkt widzenia? Wspomniana wcześniej Izba Bawełny polemizuje z głosami jednoznacznie krytykującymi uprawy. Nie bez racji zauważają, że bawełna jest rośliną, która dobrze toleruje suchą glebę. Jej korzenie mogą sięgać bardzo głęboko w poszukiwaniu wody. Bawełna nie wysusza gleby, tylko jest jedyną opcją na jakąkolwiek uprawę na niektórych terenach. Tylko ona przetrwa pozwalając przetrwać lokalnej społeczności. To bezpieczna opcja przynosząca dochód nawet w czasach suszy, kiedy wszystkie inne uprawy generują straty.

    foto: www.traceplanet.org

    20 groszy za godzinę

    Plantacje bawełny w krajach wysoko rozwiniętych są w pełni zmechanizowane i zoptymalizowane. Jednak według danych zebranych przez BBC, w krajach trzeciego świata, gdzie uprawy stanowią ¾ całości światowej produkcji wyzysk jest powszechny. Zatrudnianie dzieci, zamykanie szkół na czas zbiorów. Ciężko wyobrazić sobie wypłatę w wysokości 5 pensów za godzinę za pracę w toksycznych warunkach. Tylko około 3 procent wartości produktu trafia do rąk, które go stworzyły. W sieci można trafić na szereg filmów dokumentalnych na temat ciemnej strony przemysłu włókienniczego. Jeśli macie wolną chwilę zerknijcie na “Bawełna. Ciemna strona białego złota” z 2011 roku. Pokazuje drogę, jaką przebywa bawełna od prymitywnej plantacji w Afryce do ekskluzywnego butiku w centrum Paryża. Nieletni pracownicy, skorumpowani urzędnicy, wsparcie zagranicznych firm:

    Bawełna chroniona czosnkiem

    Można inaczej! Od lat rolnicy uprawiają bawełnę bez szkodliwych chemikaliów. Ich wydajność jest wysoka, a jakość bawełny, którą uprawiają, jest równa lub lepsza niż tradycyjnie uprawiane rośliny. Ich metody wspierają różnorodność biologiczną i zdrowe ekosystemy, poprawiają jakość gleby i często zużywają mniej wody. Rolnictwo ekologiczne jest bardziej czasochłonne, wymaga więcej wiedzy i umiejętności i póki co kosztuje więcej.  Wybierając bawełnę ekologiczną mamy gwarancję, że proces jej wyrobu był ściśle kontrolowany – od wysiewu, aż po uzyskanie gotowego ubrania. Bez wyzysku i chemikaliów. Wszystko w zgodzie z naturalnym cyklem życia rośliny. Na plantacjach nie stosuje się pestycydów ani chemicznych uszlachetniaczy do nawozów. Rośliny chronione są wyłącznie biodegradowalnymi substancjami – czosnek, kwas cytrynowy, obornik, niektóre pożyteczne owady. Co najważniejsze gleba musi przejść kilkuletni okres kwarantanny, w którym nie może przyjmować żadnych substancji chemicznych. Dzięki takim uprawom udaje się również zmniejszyć zużycie wody. Ma to ogromne znaczenie, zwłaszcza w obszarach, gdzie jest ona na wagę złota.

    Ręczne zbiory pozwalają na wyeliminowanie kolejnych środków chemicznych. Mechaniczne pozyskiwanie surowca sprawia, że włókna mieszają się z olejem z nasion, a późniejszy proces oczyszczenia ich wymaga bardzo silnych wspomagaczy. Zyskuje na tym również jakość, czystszą bawełnę jest łatwiej przetworzyć, a otrzymany materiał zyskuje delikatność i miękkość. Konwencjonalne plantacje stosują defolianty (substancja, która sprawia, że roślina zrzuca liście) – wszystko by ułatwić maszynom dostęp do torebek nasiennych. Eko uprawy bazują na kwasie cytrynowym lub po prostu czekają na przymrozek.  

    Kolejne etapy przetwórstwa są również kontrolowane. Farbowanie odbywa się za pomocą naturalnych barwników jak np. gliny. Dlatego warto wybrać kolory jak najbardziej zbliżone do naturalnych (biały, beżowy, kremowy), bawełna wtedy nie musi być dodatkowo barwiona, a kolor nie spiera się. Ostatnim, szalenie istotnym elementem jest kwestia etyczna pozyskiwania surowca. Na certyfikowanych plantacjach nie zatrudnia się dzieci, płace są godne a robotnicy są traktowani zgodnie z przepisami.  

    Sceptycy w tym miejscu zapytają – skąd ta pewność? Pewnie to tylko metka “organic cotton”, a wszystko produkowane jest z tego samego. No cóż… część takich informacji można zweryfikować. Warto wybierać sprawdzone marki, które dzielą się z klientami dokładnymi informacjami na temat produkcji. W dzisiejszym świecie nic się nie ukryje. Jeśli ktoś dowie się, że przy produkcji koszulek z organicznej bawełny ktoś wylewa butelkę domestosa, żeby wybielić materiał to na sto procent się tego dowiemy 😉  Oczywiście podróbki i oszustwa się zdarzają – ale czasami warto podjąć ryzyko. Jednego możemy być pewni, wybierając zwykły t-shirt za 20 zł mamy gwarancję, że ktoś lub coś traci na naszej oszczędności – albo człowiek w fabryce, albo środowisko, albo nasz portfel.  

    Jak odróżnić eko bawełnę?

    Jeśli już się zdecydujemy na zakup eko produktu warto upewnić się, czy rzeczywiście jest zgodny z tym, co deklaruje producent. Jak to sprawdzić? Nie jest to łatwe, ale można próbować:

    • Dotknij – eko bawełna jest trochę inna w dotyku. Miękka, ale nie tak bardzo lejąca. Ubrania pozostają plastyczne i miłe w dotyku.
    • Sprawdź metkę – wewnętrzna wszywka będzie zawierała informację o kraju pochodzenia oraz materiału, z którego został wykonany produkt. Pamiętaj aby wybrać zaufanego producenta
    • Sprawdź metkę – wewnętrzna wszywka będzie zawierała informację o kraju pochodzenia oraz materiału, z którego został wykonany produkt. Pamiętaj aby wybrać zaufanego producenta
    • Zwróć uwagę na połysk i strukturę – eko bawełna, zwłaszcza przy większej gramaturze materiału może być lekko chropowata i mało połyskliwa  
    Koszulka Patagonia

    Resztę możemy zweryfikować dopiero po jakimś czasie od zakupu. Ekologiczna bawełna będzie służyła nam dłużej. Jej włókna są mocniejsze i bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne. Brak stosowania hektolitrów chemicznych środków sprawi, że materiał nie będzie wywoływał reakcji alergicznych, ani podrażniał skóry. Delikatny proces farbowania pozwoli uniknąć odbarwień oraz szybkiego spierania się koloru. Same ubrania nie będą się rozciągały i traciły kształtu, jak zwykłe bawełniaki.


    1 http://gca.org.pl/pl_PL/swiatowy-rynek-bawelny-w-sezonach-201516-i-201617/
    2 http://gca.org.pl/pl_PL/against-scurriolous-publications-about-cotton/
    3 Environmental Justice Foundation, Water and Cotton, http://www.ejfoundation.org/page334.html
    4 https://www.ekonsument.pl/s128_bawelna_konwencjonalna.html

  • Rodzaje materiałów,  Edukacja modowa

    Rodzaje tkanin i dzianin – ilustrowany słownik

    Dowiedz się, czym różnią się tkaniny od dzianin, poznaj ich rodzaje i właściwości.

    Od razu na wstępie musimy wyjaśnić, że w niniejszym wpisie nie omówmy wszystkich materiałów. Na tapet weźmiemy tylko te rodzaje materiałów, które są najbardziej znane, modne i które spotykamy na co dzień, czasem nawet nie poznając danego materiału. Chcemy wzbudzić w czytelniku ciekawość świata tkanin i zaprosić go w pasjonującą podróż po różnych gramaturach, kolorach, wzorach i strukturach. Jednocześnie ten przewodnik ma za zadanie pomóc w wyborze odpowiedniego materiału dla siebie. Musimy bowiem dopasować go nie tylko pod kątem wizualnym, ale przede wszystkim biorąc pod uwagę dane techniczne i sugerowane przeznaczenie. Aby łatwiej było poruszać się po naszym poradniku, rodzaje tkanin będziemy opisywać alfabetycznie. Zapraszamy zatem do krainy materiałów od A do Z (a właściwie Ż). Przedstawiamy przygotowany dla Was słownik rodzajów tkanin i dzianin

    Rodzaje włókien

    bawełna, jedwab, len, wełna, chemiczne celulozowe, chemiczne syntetyczne

    Rodzaje materiałów

    tkaniny; dzianiny

    Gatunki materiałów

    Bawełniane

    Włókna bawełniane uzyskiwane są z torebek nasiennych rośliny o tej samej nazwie. Bawełna jest przewiewna i bardzo w noszeniu i dotyku. Ma dużą higroskopijność, schnie powoli, zatrzymuje ciepło. Bawełna jest bardzo wytrzymała, mało sprężysta i rozciągliwa, mocno się gniecie, prawie się nie elektryzuje.

    Jedwabne

    Włókna jedwabiu zyskiwane z kokonów jedwabnika morwowego – mówimy wtedy o jedwabiu hodowlanym morwowym, albo dębowego – mówimy wtedy o dzikich gatunkach jedwabiu dębowego. Jedwab jest chłodny w dotyku, a jednocześnie zatrzymuje ciepło. Dobrze chłonie wilgoć, a nie sprawia wrażenia wilgotnego. Jest bardzo przyjemny w dotyku. Jedwab dość dobrze się rozciąga, jest bardzo sprężysty, dlatego nie gniecie się zbyt mocno. Może łatwo się odbarwić potem czy perfumami.

    Lniane

    Len uzyskiwany jest z łodyg rośliny zwanej lnem codziennym. Materiały lniane sprawiają wrażenie chłodnych w dotyku, szybko nasiąkają wodą i równie szybko oddają ją do otoczenia. Len jest sztywniejszy i twardszy od bawełny i co za tym idzie mniej przyjemny w dotyku. Posiada bardzo duża wytrzymałość. Jest nierozciągliwy, mało sprężysty i mocno się gniecie. Trudno się brudzi, nie mechaci się.

    Wełniane

    Włókna wełniane uzyskiwane są z sierści owiec, lam, wielbłądów itd. Delikatne, gładkie przędze czesankowe izolują źle, natomiast grube przędze zgrzebne izolują bardzo dobrze. Wełna jest higroskopijna, przyjmuje sporo wilgoci nie sprawiając wrażenia wilgotnej. Neutralizuje pot, schnie powoli. Wełna z jagniąt czy merynosowa jest niezwykle miękka, grubsze wełny mogą drapać skórę I są szorstkie. Jest średnio wytrzymała, bardzo rozciągliwa i sprężysta.

    Włókna chemiczne z polimerów naturalnych

    Czyli włókna wiskozowe, modalne i miedziowe. Wiskozowe i modalne powstają z celulozy, miedziowe są zbudowane z celulozy zregenerowanej. Wiskoza ma porównywalny skład chemiczny z bawełną, jest chłonniejsza, przyjemna w dotyku i dobrze się nosi. Jest mniej wytrzymała niż bawełna, ale dwukrotnie bardziej rozciągliwa, jest też mało sprężysta – dość mocno się gniecie. Tkaniny wiskozowe mogą być zarówno cienkie i miękkie jak i sztywne, połyskujące i matowe.

    Włókna miedziowe – modal, są przyjemne w dotyku, połyskują matowo, są mięsiste, dobrze się układają, bardzo przypominają jedwab. Szybko schną.

    Włókna chemiczne z polimerów sztucznych

    Czyli włókna poliakrylonitrylowe i modakrylowe. Włókna poliakrylonitrylowe maja chwyt podobny do wełny, mała gęstość, dużą odporność na związki chemiczne i światło. Kurczą się w płomieniu, topią i palą. Używa się ich do produkcji okryć wierzchnich, imitacji futer, kołder, materiałów obiciowych, wykładzin.

    Włókna modakrylowe hamują rozprzestrzenianie się ognia, używa się ich do produkcji odzieży ognioodpornej.

    Włókna chemiczne z polimerów syntetycznych

    Czyli włókna poliamidowe i poliestrowe. Poliamid może mieć postać cienkiej, gładkiej lub grubszej przędzy. Nie jest zbyt chłonny, dość wytrzymały. Włókna poliamidowe są bardzo rozciągliwe i sprężyste dlatego tkaniny z nich wykonane mało się gniotą. Wytwarza się włóka poliamidowe o różnych grubościach – od cienkich po grube, od błyszczących po matowe. Są odporne na grzyby i bakterie.

    Poliester nie jest zbyt chłonny, jest bardzo wytrzymały, mniej rozciągliwy od poliamidu. Włókna poliestrowe są bardzo sprężyste, tkaniny z nich wykonanie prawie się nie gniotą. Wytwarza się włóka poliestrowe o różnych grubościach – od cienkich po grube, od błyszczących po matowe. Są odporne na grzyby i bakterie.

    Rozróżniamy także mieszanki włókien

    Mieszanki włókien produkuje się w celu ulepszenia cech tkaniny, zmiany wyglądu i zmiany ceny włókna.

    Rodzaje materiałów

    W zależności od systemu splatania nitek rozróżnia się podstawowe rodzaje materiałów odzieżowych:

    Tkaniny

    Powstają w procesie tkania, czyli przeplatania nitek osnowy (które są ułożone wzdłużnie) z nitkami wątku (które są ułożone poprzecznie). Określony sposób przeplatania ze sobą nitek wątku i osnowy to splot tkacki – wyróżniamy sploty zasadnicze i pochodne.

    Dzianiny

    Dzianinę produkuje się z jednej nitki za pomocą szydełkarki lub z kilku osnów na osnowarce. W ten sposób powstają połączone ze sobą oczka, które tworzą gotowy wyrób włókienniczy o rozmaitych fakturach oraz wzorach. Oczka ułożone poziomo tworzą tzw. rządek, a te ułożone pionowo – kolumienkę.

    Materiały otrzymywane bezpośrednio z włókien

    Czyli filce i włókniny.

    Przędziny przeszywane gładkie i puszyste

    Powstają w wyniku przeszywania runa lub nitek (gładkie) lub poprzez wprowadzanie nitek i luźnych włókien w uprzednio przygotowany materiał, nie wszywając ich (puszyste).

    Ażury

    Gaza, tiule, koronki – klockowe, haftowane i raszlowe

    Nazwy handlowe przykładowych popularnych materiałów odzieżowych

    Adamaszek – tkanina z wysokojakościowej bawełny. Jedną z bardziej znanych tkanin żakardowych – o których więcej dowiesz się pod hasłem żakard – jest adamaszek. To materiał najczęściej jedwabny (znacznie rzadziej lniany), dwustronny i jednobarwny. Wzór adamaszku na ogół jest matowy, a jego tło jest błyszczące, rzadziej dzieje się odwrotnie. Tkanina powstaje dzięki dobraniu odpowiednich splotów tkackich – skośnych i atłasowych. Nazwa tkaniny pochodzi od miasta w Syrii – Damaszek.

    W dawnych czasach adamaszek jedwabny wykorzystywano głównie do szycia szat liturgicznych oraz obijania mebli i ścian, natomiast adamaszek lniany służył do szycia bielizny pościelowej i stołowej. Obecnie adamaszek spotkać możemy na marynarkach, żakietach, garsonkach, a także kamizelkach. Wciąż też świetnie sprawdza się jako materiał na poszewki i prześcieradła. Pościel z adamaszku często gości w pokojach hotelowych.

    Aksamit – do tkanin bawełnianych należy natomiast aksamit, który posiada krótką okrywę włosową właśnie z bawełny lub też jedwabiu i wełny. Charakterystyczną okrywę włosową uzyskuje się poprzez wprowadzenie między nitki osnowy i wątku dodatkowych nitek runowych w formie pętelek. Pętelki te pozostawia się nierozcięte (aksamit pętelkowy) albo rozcięte (aksamit strzyżony). Istnieją też aksamity, w których łączy się oba te sposoby. Aksamit zaliczamy do grupy tkanin pluszowych z okrywą włókienną. Nazwa materiału pochodzi od greckiego słowa heksámitos, czyli „złożony z sześciu nici”.

    Aksamit jednak nie jedno ma imię, mogą bowiem być aksamity gładkie lub wzorzyste. Wzory na aksamicie można uzyskać na różne sposoby, m.in.: poprzez tkanie (jak tkanina żakardowa), wytłaczanie, prasowanie, gofrowanie czy też drukowanie techniką sitodruku. Aksamit jest tkaniną gęsto tkaną, dość mocną i solidną, dlatego świetnie sprawdza się jako tkanina obiciowa na meble, a także materiał na zasłony, poduszki i dekoracje. Z aksamitu szyje się również miękkie i przyjemne dresy, sukienki i ubranka dla dzieci.

    Angora – jednym z typów wełny jest angora – tkanina uzyskiwana z sierści królików angorskich. Króliki te wyróżniają się nietypową okrywą włosową, która bez strzyżenia rocznie osiąga długość nawet 25-30 cm. Po ostrzyżeniu królików otrzymuje się wełnę, zwaną również runem. Z tego runa zaś powstaje miękka tkanina. Angora często nazywana jest też „inteligentnym włóknem”, ponieważ zapewnia skórze komfort użytkowania oraz wykazuje właściwości lecznicze. Chodzi tu przede wszystkim o to, że angora jest materiałem hipoalergicznym, stąd też nie uczula i nie podrażnia skóry. Tkanina angora posiada także charakterystyczną dla każdej wełny higroskopijność i świetnie separuje wilgoć od skóry, dzięki czemu pozostaje ona sucha, a bakterie nie mogą się namnażać. Wełna angorska posiada również właściwości termoizolacyjne – latem chroni przed przegrzaniem, a zimą przed zmarznięciem.

    Angora jest tkaniną miękką, delikatną i puszystą, a do tego sprężystą i lekką, a jednocześnie wytrzymałą. To sprawia, że doskonale odnajduje się głównie w przemyśle tekstylnym. Najczęściej z angory szyje się swetry zimowe, z tym że rzadko producenci decydują się na ubrania z samej angory – na ogół dodaje się do niej jeszcze inne materiały. Nazwa tkaniny wywodzi się od Angory, czyli dawnego określenia Ankary – stolicy Turcji. A to właśnie w Turcji powstały pierwsze hodowle królików angorskich.

    Wokół angory narosło również sporo kontrowersji za sprawą kampanii społecznej PETA. Ujawniała ona warunki hodowli królików angorskich oraz brutalny sposób ich strzyżenia. Trzeba pamiętać, że takie metody oficjalnie stosuje się tylko w Chinach, jednak z drugiej strony aż 90% dostępnej na światowym rynku wełny angorskiej pochodzi właśnie z Chin. Właśnie dlatego wiele firm odzieżowych zrezygnowało z wykorzystywania angory do szycia ubrań.

    Uwaga! Błędem jest mylenie angory z moherem, są to bowiem zupełnie inne rodzaje dzianin.

    Atłas – gładka i błyszcząca tkanina atłasowa powstaje z innych surowców – między innymi z włókien wiskozowych, naturalnego jedwabiu czy też przędzy bawełnianej. Do samego szycia zaś wykorzystuje się specjalny splot atłasowy. Sam atłas wyróżnia się przede wszystkim dwoma całkowicie odmiennymi stronami. Prawa strona atłasu jest bowiem błyszcząca i lśniąca, lewa zaś matowa. Właściwości atłasu sprawiają, że tkanina ta najczęściej trafia na zwiewne ubrania oraz na elegancką bieliznę. Z atłasu szyje się również pościel. Lekka i śliska atłasowa pościel idealnie sprawdza się zwłaszcza upalnym latem, kiedy daje w sypialni przyjemny chłodek. Znacznie rzadziej atłas stosuję się jako tkaninę obiciową.

    Nazwa tkaniny atłasowej wzięła się od arabskiego słowa atlas, czyli gładki. Jednym z rodzajów atłasu jest powszechnie znana satyna.

    Batyst – to tkanina o płóciennym splocie wykonana
    z bawełny lub lnu. Można spotkać rodzaje batystu wykonane z jedwabiu
    lub splotu bawełniano-jedwabnego, jeszcze inne posiadają domieszki
    włókien syntetycznych. Materiał batystu tworzą silne i grube sploty,
    nadające mu wytrzymałość, jednak materiał w odczuciu jest niezwykle
    miękki i lekki, niemal przejrzysty. Nie ma różnicy między prawą a lewą
    stroną, co bardzo ułatwia szycie z batystu. Powierzchnia materiału jest
    matowa i gładka. Nazwa batyst pochodzi od imienia twórcy, czyli Baptiste
    Chambraya, który już XIII wieku opracował technikę tkania lekkiej, a
    jednocześnie wytrzymałej tkaniny.

    Batyst, ze względu na technikę tworzenia oraz surowce, jest ceniony za przewiewność i doskonałą cyrkulację powietrza. Bawełniany batyst cechuje przewiewność i doskonała cyrkulacja powietrza. Jest łatwy w utrzymaniu w czystości, ponieważ dobrze znosi pranie w pralce i można go prasować. Podobnie batyst lniany, z małym wyjątkiem – nie prasuje się lnianych tkanin. Ubrania z batystu są idealne na lato, ponieważ są wyjątkowo delikatne dla skóry i nie przegrzewają jej. 

    Dzięki lekkości i przewiewności batysty używany jest do produkcji bielizny, koszul, spodni, bluzek i sukienek. Sprawdza się też w branży wnętrzarskiej – batyst to świetny materiał na firany i zasłony. Jest porównywalny do woalu, jednak w przeciwieństwie do niego, batysty ma gęstszy i mocniejszy splot, jest również mniej prześwitujący.

    Bouclé – nazwa „bouclé” pochodzi z języka francuskiego i oznacza „pętelkę” lub „węzeł”. Boucle to miękki, przyjemny w dotyku materiał o wyraźnej teksturze tkany z ozdobnie skręconej przędzy z węzełkami i pętelkami. Tą samą nazwą określa się też przędzę, która powstaje przez łączenie ze sobą dwóch, czasami trzech nici, stąd np. alpaca boucle może składać się z alpaki z dodatkiem wełny i nadającego jej większej trwałości nylonu lub innego syntetyku. Wełna boucle jest niebywale puszysta, lekka i przykuwa uwagę od pierwszego spojrzenia przez charakterystyczne, nieregularne pętelki i supełki. Z kolei materiał typu boucle w świecie mody ceni się przede wszystkim za możliwość uzyskania najróżniejszych, oryginalnych wersji kolorystycznych. Poza klasyczną wersją boucle pieprz i sól pięknie prezentują się te w żywszych kolorach, odcieniach bieli i kremu czy z delikatną złotą nitką. Francuskie korzenie wełny boucle to nie tylko nazwa, która oznacza dosłownie „skręcać, skręcony”, ale też wieloletnia tradycja wykorzystania tkaniny w przemyśle modowym. 

    Popularność zyskała dzięki Coco Chanel, która wprowadziła ją na wybiegi, dodając jej klasy i elegancji. 20 lat po zaprojektowaniu pierwszej garsonki legendarna francuska projektantka zaczęła eksperymentować z fakturami materiałów i trafiła na wełnę boucle. Żakiet o pudełkowym kroju, który powstał z tego rodzaju tkaniny, szybko zyskał uznanie pań z wyższych sfer, ale prawdziwą sławę przyniosła mu ikona stylu i pierwsza dama – Jackie Kennedy. Żakiety boucle Chanel po dzień dzisiejszy są jednym z największych modowych fenomenów i znaków rozpoznawczych marki. Noszą je między innymi Sarah Jessica Parker, Penelope Cruz czy Beyonce. A sama tkanina znalazła inne zastosowania w modzie. Swetry czy płaszcze z wełny boucle wyglądają niebanalnie i dodają charakteru kobiecym stylizacjom.

    Brokat – (niem Brokat, wł. brocatto – przeszywać, haftować) – gruba żakardowa tkanina z wypukłym wzorem, przetykana złotą lub srebrną nicią, jedwabna lub z dużą zawartością jedwabiu. Obecnie stosowana bardzo rzadko, głównie na kapy, obicia, zasłony lub szaty liturgiczne.

    Drelich – rodzaj mocnej, grubej, półlnianej lub lnianej tkaniny wykonanej w splocie skośnym, z osnową potrójną. Drelich znalazł zastosowanie jako materiał na pokrycia materaców, odzież roboczą, markizy, worki, obrusy, pokrowce, piórniki oraz letnie ubrania wojskowe.

    Etamina – bawełna etamina jest tkaniną o płóciennym splocie, dosyć zwartym, ale delikatnym i elastycznym.
    Wytwarzana jest ze stuprocentowej bawełny lub z domieszką włókien
    sztucznych, najczęściej poliestru. Jest materiałem lekkim i cienkim.
    Bawełniana etamina jest używana przede wszystkim do szycia bluzek i
    sukienek.

    Flanela – Nie tylko jeans podbił świat za sprawą mody. Także flanela dziś znana jest przede wszystkim z flanelowych koszul. Podobnie jak wiele innych materiałów, również flanela powstaje z tkaniny bawełnianej lub wełnianej. Posiada zatem wiele cech typowych dla wełny i bawełny. Tkanina flanela jest miękka, masywna i posiada właściwości termoizolacyjne. Flanela tkana jest splotem płóciennym, dzięki czemu jest odporna na uszkodzenia mechaniczne. Tkanina flanelowa zachwyca najbardziej miękką, delikatną i przyjemną w dotyku okrywą włókienną. Taki efekt uzyskuje się poprzez metodę drapania, a potem strzyżenia.
    Wytrzymałość w połączeniu z miękkością sprawiają, że flanela doskonale sprawdza się jako materiał na pościel i ubrania. Najbardziej znana koszula flanelowa w kolorową kratę to modowy hit od wielu lat.

    Flausz – na płaszczach zimowych króluje bez wątpienia flausz. Tkanina ta tkana jest ze zgrzebnej przędzy bawełnianej lub wełnianej. Flausz nazywany jest często tkaniną płaszczową, ponieważ jest niezastąpiony w szyciu odzieży jesienno-zimowej, zwłaszcza ciepłych płaszczy i kurtek. Materiał flausz jest podwójnie drapany i strzyżony, co sprawia, że okrywa jest tak miękka i posiada charakterystyczny meszek. Właśnie dlatego flausz trafia już nie tylko na płaszcze, kurtki i peleryny, ale także na marynarki i spódnice.

    Flock – zwana welurem powstaje w procesie flokowania, kiedy dane podłoże zostaje pokryte drobnymi włoskami na przykład z syntetycznych włókien poliestrowych (floków, nazywanych również strzyżą tekstylną).

    Frotte – znana wszystkim tkanina frotte posiada okrywę pętelkową i powstaje na specjalnych krosnach. Do powstania tkaniny frotte wykorzystuje się dwie osnowy – podstawową i pętelkową oraz wątek. Podstawowa osnowa tkaniny jest naprężona i powstaje z mocnej, gładkiej przędzy, natomiast osnowa pętelkowa jest puszysta, miękka, elastyczna i chłonna. W czasie tkania z osnowy pętelkowej powstaje okrywa pętelkowa, a pętelki tworzą się na górnej lub dolnej powierzchni tkaniny, a czasem nawet na obu powierzchniach.

    Choć może się to wydawać nieco skomplikowane, to wszystko wyjaśnia się, gdy dowiadujemy się, do czego służy tkanina frotte. Otóż materiał frotte najczęściej spotykamy w ręcznikach, płaszczach kąpielowych i szlafrokach oraz skarpetach. Ręczniki frotte i skarpety towarzyszą nam niemal każdego dnia, a to za sprawą dobrej chłonności tkaniny.

    Gabardyna – Tkaniną dziś chyba już mniej popularną jest gabardyna. Materiał ten wynalazł w XIX wieku Thomas Burberry i początkowo gabardyna była tkaniną wyłącznie wełnianą. Z czasem do wyrobu materiału zaczęto sięgać także po włókna bawełniane i syntetyczne. Obecnie najczęściej spotykamy gabardynę z bawełny. Tkanina ta uchodzi za bardzo wytrzymałą, a zawdzięcza to procesowi produkcji. W czasie tkania bowiem nitki wątku i osnowy są do siebie mocno dociskane, co skutkuje jednolitą powierzchnią z wyraźnym i ukośnym splotem.

    Gabardyna z jednej strony jest dość cienką tkaniną, a z drugiej bardzo mocną i odporną. Jej właściwości sprawiają, że najczęściej trafia jako materiał do szycia odzieży wierzchniej. Spotkamy ją zatem przede wszystkim na płaszczach, kostiumach, garsonkach i spodniach, ale także na mundurach oficerów i podoficerów. Co ciekawe, odzież z gabardyny towarzyszyła znanym polarnikom – nosił ją na przykład Roald Amundsen w czasie zdobywania bieguna południowego w 1911 roku oraz Ernest Shackleton podczas podróży transantarktycznej w 1914-1916. Gabardyna – wraz z George’em Mallorym – wyruszyła na podbój Mount Everestu w 1924 roku. To chyba zatem najlepiej świadczy o jakości i wytrzymałości gabardyny.

    Gipiura – to tkanina koronkowa, nazywana niekiedy wzorem weneckim. Historycznie powstawała metodą klockową lub z pomocą podłużnych szpulek. Nitki przędzy były ze sobą przeplatane grupowo (po cztery). To właśnie ten splot odpowiada za powstanie wyjątkowej urody gipiur – koronek o wypukłej, reliefowej strukturze.

    Tym, co odróżnia gipiurę od haftu, jest obecność dużych i nieregularnych oczek. Haft to dekoracja, która jest wyszywana na tkaninie, a gipiurowa koronka sama jest materiałem. Na rynku znajdziemy również niewielkie wzory gipiurowe w postaci aplikacji np. na odzież czy inne tekstylia. Gipiura ma również charakterystyczną, wypukłą strukturę. Koronka gipiura jest ozdobą bardzo trudną i czasochłonną do wykonania. Dziś mało kto produkuje ją ręcznie, mimo to wciąż jest ona pożądanym elementem zdobień. Jeśli chodzi o wzory, to tkaniny gipiurowe sięgają zazwyczaj po motywy roślinne, ornamenty i geometrię. Kiedyś gipiura powstawała z bawełny, lnu i jedwabiu, dziś raczej z poliestru z dodatkiem elastanu.

    Jedwab – Tak jak nieczęsto słyszy się teraz o gabardynie, tak jedwab zna chyba każdy. Jedwab z dumą reprezentuje naturalne i szlachetne rodzaje tkanin. Tkanina powstaje z włókna zwierzęcego pochodzącego z kokonu jedwabnika morwowego lub jedwabnika dębowego. Jedwab jest więc nazwą zarówno włókna, jak i samej tkaniny produkowanej z jedwabnej przędzy. Tkaniny jedwabne charakteryzują się przede wszystkim połyskiem, gładkością, lekkością i miękkością. Są też bardzo przyjemne w dotyku i nie uczulają. Istnieje wiele różnych odmian tkanin jedwabnych różniących się nieco właściwościami. Wszystkie jednak uchodzą za tkaniny eleganckie, luksusowe i pożądane.

    Z jedwabiu szyje się przede wszystkim zwiewne chusty i apaszki czy też poduszki jedwabne. Niezwykle atrakcyjne są również ubrania z jedwabiu, a ich niekwestionowanym atutem – obok wyglądu – jest fakt, że się nie gniotą. Coraz częściej tkaniny jedwabne goszczą w sklepach z odzieżą, ale wciąż są towarem luksusowym, choćby ze względu na cenę. Wiele osób zastanawia się, dlaczego jedwab jest drogi. Na cenę jedwabiu wpływa przede wszystkim proces produkcji włókna jedwabnego, który przebiega w czterech etapach. Najpierw potrzeba wyprodukować karmę dla motyli jedwabników (najbardziej lubią morwę i dąb), a następnie można przejść do hodowli jedwabników. Warto tu zaznaczyć, że hodowla ta trwa tylko dwie miesiące i odbywa się wyłącznie wiosną. Trzeci etap polega na pozyskiwaniu włókna poprzez zanurzanie kokonów w gorącej wodzie. Z jednego kokonu uzyskuje się około 1,6 km bardzo cienkiej nici. Ostatnia faza produkcji to przędzenie. Cały proces produkcji jest żmudny i kosztowny, co przekłada się na cenę tkaniny jedwabnej.

    Jako ciekawostkę podajemy, że jedwab produkowano już 3600 lat p.n.e. w Chinach. Starannie utrzymywano tam sekret tworzenia jedwabnego włókna i tkanin jedwabnych. Chińczycy w tajemnicy transportowali jedwab do innych krajów poprzez słynny jedwabny szlak. Dziś światową produkcję jedwabiu szacuje się na ok. 50 tysięcy ton rocznie, co daje 0,2% całej produkcji włókien.

    Jeans – A oto prawdziwa gwiazda wśród tkanin, która podbiła serca ludzi na całym świecie i jest jednym z liderów wszelkich zestawień typu najmodniejsze rodzaje tkanin. Jeansy to bez dwóch zdań najpopularniejsze spodnie od lat i nic nie wskazuje, by kiedykolwiek miało się to zmienić. I choć pierwsze jeansy oficjalnie pojawiły się w 1873 roku, gdy Levi Strauss i Jacob Davis otrzymali patent na produkcję jeansowych spodni, to jednak początki tkaniny denim sięgają znacznie wcześniej – do XVIII wieku.

    Jeans znany był wcześniej wyłącznie pod nazwą denim, która wywodziła się od skośnego materiału „Serge de Nîmes”, utkanego pierwszy raz we francuskiej miejscowości Nîmes. Przez długi czas trwały też prace nad barwnikiem do materiału, który dziś znamy jako klasyczny niebieski kolor jeansów (barwnik indygo). Kiedy spodnie jeansowe zaczęły pojawiać się w westernach, wybuchł prawdziwy szał na spodnie z denimu. Niemal każdy mężczyzna chciał wyglądać jak kowboj i tak szerzyła się popularność jeansów. Obecnie dżinsy w swojej szafie posiada chyba każdy – również kobiety, które z czasem pokochały materiał denim.

    A jakie cechy wyróżniają denim? Przede wszystkim jest to gruba tkanina bawełniana o skośnym splocie. Bawełniana przędza wykorzystywana do produkcji jeansu posiada specjalne skręcenie. To właśnie ta struktura zapewnia trwałość materiału. Trzeba bowiem podkreślić, że jeans jest bardzo wytrzymały. Zresztą wystarczy przypomnieć, że początkowo jeans sprawdzał się głównie w spodniach roboczych i strojach marynarzy.

    Denim wykorzystuje się przede wszystkim do szycia ubrań – zwłaszcza jeansów, ale także katan i kurtek jeansowych, koszul i sukienek. Dżins sprawdza się też jako dodatek chociażby do torebek. Jednak tekstylia to niejedyne miejsca, w których denim ma pole do popisu. Coraz częściej materiał dżinsowy wykorzystuje się do tapicerowania mebli. Fotel obity modnym denim wygląda bardzo oryginalnie.

    Jersey – to dzianina, która była początkowo wytwarzana z bardzo cienkich włókien wełnianych. Współcześnie producenci wyrabiają go najczęściej z włókien bawełnianych, jedwabnych, syntetycznych, wiskozowych i poliestrowych, dodając do nich czasami domieszkę elastanu. Dżersej jest chętnie wykorzystywany podczas szycia bielizny, sukienek, bluzek, T-shirtów, legginsów, spódniczek, a nawet strojów do tańca. Z dzianiny powstają także pościele i prześcieradła.

    Czy wiesz, że materiał dżersej został wypromowany przez samą Coco Chanel? Słynna projektantka uwielbiała łączyć praktyczne rozwiązania ze stylem, stąd też jej zamiłowanie to miękkiej i lekkiej wełnianej dzianiny, która rewelacyjnie układała się na ciele. To właśnie ona w 1916 r. wykorzystała materiał zarezerwowany do tej do pory dla bielizny do stworzenia wygodnych ubrań. Historia dżerseju zaczęła się jednak wcześniej, już w czasach średniowiecza, na położonej na kanale La Manche wyspie Jersey, której materiał zawdzięcza swoją nazwę. Na Wyspach Normandzkich produkowano, a następnie eksportowano materiał do krajów na całym świecie.

    Dżersej jest przede wszystkim materiałem miękkim i przyjemnym w noszeniu. Ze względu na elastyczność doskonale dopasowuje się do ciała i jest odporny na zagniecenia. Dzięki temu ubrania i pościel z uniwersalnej dzianiny nie wymagają prasowania. Co więcej, jest również dość trwały i bardzo przyjemny w dotyku. A czy dżersej przepuszcza powietrze? O ile jest wykonany z włókien naturalnych, to tak.

    Kaszmir – Zdecydowanie jednym z powszechniejszych włókien na świecie jest wełna. Włókno to powstaje z wełny kóz kaszmirskich, które hoduje się przede wszystkim w Iranie, Turcji, Indiach, Rosji i Afganistanie. Najcenniejszy i najdelikatniejszy kaszmir pochodzi jednak z Chin, a dokładnie z wyżyn Mongolii Wewnętrznej. Charakterystyczne jest, że hodowla kóz kaszmirskich odbywa się w ekstremalnie ciężkich warunkach – w temperaturach od -50 do +40 stopni. Rocznie jedna koza dostarcza ok. 150 gram czystego kaszmiru.

    Trudne warunki atmosferyczne, w jakich żyją kozy kaszmirskie sprawiły, że ich okrywa włosowa jest niepowtarzalna. Musi dobrze chronić przed srogim mrozem i jednocześnie przepuszczać powietrze i nie doprowadzać do przegrzania upalnym latem. Te właściwości higroskopijne i termoregulacyjne wykorzystuje się do szycia ubrań wysokiej jakości. Najczęściej spotkać można kaszmirowe swetry i szale – tak zwane pashmiry. Z kaszmirowej wełny wytwarza się również rękawice, czapki, a nawet dywany. Ze względu na czasochłonny i wymagający proces hodowli kóz, a następnie zbierania wełny, kaszmir uchodzi za tkaninę luksusową i drogą.

    Za elitarny charakter kaszmiru – poza trudnościami w produkcji – odpowiedzialne są jego cechy. Jest to materiał aż 10 razy lżejszy i cieplejszy niż tradycyjna wełna owiec. W porównaniu do wełny także mniej się filcuje. Kaszmir jest również niesamowicie miękki i delikatny w kontakcie ze skórą, a zatem – co warte podkreślenia – kaszmir nie gryzie. Włókno kaszmirowe nie posiada lanoliny, dzięki czemu uchodzi za tkaninę hipoalergiczną i antybakteryjną. Dodatkowo kaszmir jest antystatyczny, nie przyciąga pól elektromagnetycznych i elektrostatycznych, a więc i kurzu. Tkanina kaszmirowa nie wchłania również zapachów.

    Koronka gipiurowa – ciężka, ażurowa koronka, materiał wyszywa się maszynowo, a tło haftu się usuwa.

    Krepa – również krepa orkiszowa lub krepa, to tkanina z jedwabiu, wełny lub włókien syntetycznych o wyraźnie chrupiącym i karbowanym wyglądzie. Termin „krepa” zazwyczaj odnosi się do formy tkaniny kojarzonej konkretnie z żałobą. Crêpe był również historycznie nazywany „crespe” lub „crisp”.

    Jest to tkanina lejąca, która doskonale się układa i otula ciało. Zapewnia jednocześnie świetną cyrkulację powietrza, więc jest dobrym wyborem na lato. Jej struktura wpływa również na to, że jest raczej matowa niż błyszcząca. Oczywiście, jak w przypadku niemalże każdej tkaniny, krepa może występować w różnej gramaturze. W zależności od tego, czy jest to na przykład 125 g/m2 czy nawet 340 g/m2, tkanina będzie zachowywała się nieco inaczej. Ta o większej gramaturze jest bardziej mięsista, a z kolei cieńsza jest bardziej delikatna, więc należy dbać o nią z większą ostrożnością.

    Tkanina ta może być lekko prześwitująca, dlatego też kupując sukienkę wykonaną z krepy warto zwrócić uwagę na to, czy ma podszewkę. Ogromną jej zaletą jest to, że niemalże wcale się nie gniecie! Dzieje się tak dzięki mocno skręconej strukturze włókien – zagniecenia po prostu „wracają na swoje miejsce”.

    Kresz – to tkanina poliestrowa. Jego nazwa
    pochodzi od procesu kreszowania, polegającego na tworzeniu
    nieregularnych wzorów za pomocą wysokiej temperatury. Tkaniny wykonane z
    poliestru są podatne na tego typu zabiegi, a kreszowanie sprawia, że
    ubranie nie wymaga prasowania. Nie jest to jedyna zaleta kreszu –
    impregnowane włókna poliestrowe PU sprawiają, że materiał łatwo się
    układa, jest miękki, a jednocześnie nie odkształca się i dzięki temu
    ubrania z kreszu zachowują swój kształt.

    Kresz lniany – czym jest? 

    Istnieje dodatkowo odmiana tej tkaniny wykonana z lnu – kresz lniany. To zwykły len poddawany zabiegowi kreszowania, czyli celowego gniecenia. Wykonuje się z niego sukienki, spodnie i bluzki.  Jest lżejszy i bardziej przewiewny niż tradycyjny materiał kresz z poliestru. 

    Kresz i legendarny dres 

    Kresz kojarzy się przede wszystkim z dresami noszonymi w latach 80. i 90. Były niesamowicie kolorowe, charakterystyczne było łączenie kontrastowych kolorów turkusu, różu, fioletu. Oczywiście, królował też kreszowy dres w kolorze granatowym i czarnym. Najmodniejsze posiadały trzy paski z boku. Materiał kresz często jest wykorzystywany do szycia firan. 

    Loden – średniej grubości lub gruba tkanina z przędzy zgrzebnej, czasem zdobiona nitkami innego koloru. Gęsta i trwała

    Szyfon – bardzo delikatna tkanina o splocie płóciennym, z nitek krepowych, wytłaczana

    Sztruks – tkanina najczęściej bawełniana z charakterystycznymi prążkami

    Twill – Diagonal, ang. cavalry twill to tkanina o charakterystycznej fakturze w wypukłe i wklęsłe prążki ułożone pod skosem (tzw. diagonal lines). Pierwotnie wykorzystywana była do szycia spodni do jazdy konnej i mundurów. Z czasem jej największe zalety – przede wszystkim elastyczność, docenili również projektanci mody. Dziś elastycznego twillu używa się do produkcji ubrań, które podkreślają sylwetkę i dopasowują się do ciała, ale też do okryć wierzchnich czy spodni. Zapewniają one ponadprzeciętny komfort i wyróżniają się dużą trwałością, dzięki czemu służą przez lata. 

    Najpopularniejszym rodzajem tego typu tkaniny jest twill wełniany o miękkim chwycie i delikatnie prążkowanej fakturze. Idealnie nadaje się on do szycia marynarek czy spodni od garnituru, zarówno w czystej postaci (100% wełny), jak i w mieszankach z innymi, często syntetycznymi włóknami. 

    Twill bawełniany to ciekawa alternatywa dla klasycznej bawełny. Jego charakterystyczna faktura i rozciągliwość to nie jedyne zalety tego materiału. Diagonal z bawełny staje się bowiem coraz miększy po wielokrotnym praniu. Podobnie, jak wełniany, diagonal bawełniany występuje w czystej postaci i w mieszankach z innymi włóknami. Używa się go do szycia odzieży codziennej – głównie spodni czy kurtek. Twill wiskozowy używamy do szycia sukienek.

    Tkanina wełniana w prążki – ciemna tkanina w jasne, podłużne, wąskie paski

    Żakard – bogato zdobiona tkanina o zmiennym splocie atłasowym, wzory jedno lub wielokolorowe

    Żorżeta – tkanina o splocie krepowym lub płóciennym, szorstka w dotyku

  • greenwashing
    Edukacja modowa,  biznes odzieżowy

    Greenwashing w modzie. Jak go zdemaskować?

    Greenwashing, czyli zielone kłamstwo, ekokłamstwo, ekościema – to określenia, które najtrafniej oddają charakter zjawiska pozorowania proekologicznych działań. Firmy, które nie nadążają za wymogami prawa lub standardami rynkowymi, mimo wszystko chcą być pozytywnie postrzegane. Aby ten cel osiągnąć, coraz częściej uciekają się do stosowania nieuczciwych praktyk marketingowych tuszujących brak realnie wprowadzonych działań na rzecz ochrony środowiska. Pamiętajmy, że nie wszystko złoto, co się świeci, a nie wszystko, co zielone, jest ekologiczne.

    Nie jest tajemnicą, że eko lepiej się sprzedaje. Niestety wraz ze wzrostem zainteresowania ochroną środowiska i naturalnymi produktami, rośnie też skala greenwashingu. To, jak nie dać się nabrać na ekościemę?

    greenwashing

    Greenwashing to jedna z okrutnych strategii marketingowych, po którą sięgają również firmy odzieżowe czy kosmetyczne. Jak to wygląda w praktyce? Marka poświęca więcej czasu i nakładów finansowych na stworzenie pozorów niż na rzeczywiste działania na rzecz planety. Taka strategia jest motywowana chęcią zwiększenia zysków, a nie faktyczną troską o środowisko.

    Po raz pierwszy pojęcie greenwashingu pojawiło się w latach 80. za sprawą Jaya Westervelda. Amerykański aktywista opisał pozornie ekologiczne działania hoteli. Właściciele obiektów zachęcali swoich gości do rzadszej wymiany ręczników. Argumentowali to m.in. mniejszym zużyciem wody i energii, ale celem działań było obniżenie kosztów i zwiększenie zysków – chodziło o to, aby zaoszczędzić na kosztach pralni. 

    greewashing

    Ekościemę można podzielić na kilka rodzajów. Pierwszy z nich to przemilczenie niewygodnego faktu. Mamy z nim do czynienia, kiedy marka nie podaje wszystkich informacji o danym produkcie, który jest oznaczony jako eko. Kolejny rodzaj to wyolbrzymienie mało istotnej kwestii. To np. kosmetyki opatrzone wielkimi hasłami „przyjazne dla środowiska” czy „zawierają naturalne składniki”. Gdy dokładniej przeczytamy etykietę, okazuje się, że zawartość naturalnych składników jest znikoma. Niektóre firmy, które stosują greenwashing, posługują się też fałszywymi certyfikatami. Na pierwszy rzut oka zielone grafiki, które znajdują się np. na opakowaniach produktów, wyglądają na prawdziwe. W rzeczywistości to nic nieznaczące obrazki.

    Innym przykładem jest opieranie strategii marketingowej na stwierdzeniach, które są zgodne z prawdą, ale nie mają żadnego znaczenia dla konsumenta w przypadku chęci stwierdzenia, czy produkt jest ekologiczny. Przykładowo potwierdzenie certyfikatem, że towar nie zawiera freonów – to prawda, jednak żaden produkt nie zawiera freonów, ponieważ od 1987 roku stopniowo wycofywano je z powszechnego użycia jako główny czynnik powiększającej się dziury ozonowej.

    Z greenwashingiem mamy też do czynienia w branży mody. Firmy mydlą nam oczy zielonymi, mało przejrzystymi hasłami. Trzeba być czujnym, dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na przekazy danej marki. Zazwyczaj firmy odzieżowe nasycają je ekologiczną nowomową. By wywołać u konsumentów skojarzenia z ekologią, zmieniają kolory logotypów, opakowań czy etykiet na zielony. Nadużywają określeń „eko” – takie ogólniki nic nie wnoszą, świadomi konsumenci wymagają konkretnych danych. Warto weryfikować oświadczenia firmy dotyczące np. proekologicznej działalności. Jeśli nie możesz znaleźć szczegółów na temat akcji, o której informują – pytaj za pośrednictwem mediów społecznościowych. Na metkach szukaj też wiarygodnych oznaczeń. GOTS, Fairtrade, EcoLabel, IFOAM – tym ekologicznym certyfikatom możesz ufać. 

    Na Instagramie @pokoleniezerowaste znalazłam przydatną grafikę, która przestrzega przed nabieraniem się na ekologiczne hasła nieuczciwych firm odzieżowych. Zobacz, jak to działa i nie daj się nabrać na hasła typu „z domieszką wełny” czy ” o grubym splocie”.

    Ekologiczne hasła przyciągają klientów jak magnes. Jak UE zamierza walczyć z greenwashingiem?

    O czym powinna informować etykieta? fot. Shutterstock

    Z raportu UE dotyczącego greenwashingu w sklepach online (m.in. odzież, kosmetyki) wynika, że prawie połowa internetowych oświadczeń, które dotyczą ochrony środowiska, nie jest poparta żadnymi dowodami. Więcej informacji o wynikach badań znajdziesz tutaj

    Problem jest dość powszechny. Jak UE zamierza walczyć z greenwashingiem? Od 2023 r. odzież oraz obuwie sprzedawane na terenie Unii Europejskiej mają zawierać specjalne etykiety, które będą informować konsumentów o śladzie środowiskowym kupowanych produktów (PEF). Brzmi dobrze? Okazuje się jednak, że opracowany w 2013 r. system pomiaru jest nieco przestarzały i niedostosowany do branży modowej – informuje o tym międzynarodowa koalicja organizacji Make the Label Count za pośrednictwem najnowszej kampanii. Make the Label Count zrzesza m.in. Australian Wool Innovation, The Campaign for Wool czy Fibershed. W kampanii apelują do Komisji Europejskiej o modyfikację metodologii PEF. Dlaczego? Otóż należałoby tam uwzględnić m.in. czynniki, które wydłużą żywotność odzieży czy kwestie związane z zanieczyszczeniem planety mikroplastikiem, czyli bardzo małymi cząsteczkami plastiku. Są one uwalniane z naszych ubrań w czasie prania. Oczyszczalnie nie są w stanie ich wychwycić, dlatego cząsteczki trafią do wód – rzek, mórz i oceanów. Kolejna kwestia to rzetelność unijnych etykiet zrównoważonego rozwoju. Informacje, które mają się tam pojawić, powinny być weryfikowalne i jasne dla konsumenta. Make the Label Count wzywa tym samym UE do zaprzestania stosowania greenwashingu. 

    Czyli na co zwracać uwagę, aby nie dać się greenwashowi?

    Czytajmy i analizujmy etykiety by dokonywać świadomych wyborów. Przed zakupem danego produktu sprawdźmy, czy firma rzeczywiście działa na rzecz środowiska. W sieci łatwo znaleźć rankingi produktów i marek, które spełniają normy ekologiczne. Warto z nich skorzystać. Popularnością cieszą się np. serwisy Kosmopedia, Ograniczam się czy Czytamy etykiety.

    Dużą uwagę należy zwrócić na informacje zawarte na etykietach. Nie wystarczy hasło, że dany produkt jest bio. Warto wczytać się w szczegóły i szukać wiarygodnych oznaczeń. Oto ściąga z najpopularniejszych certyfikatów, którym warto ufać.

    • GOTS, Fairtrade, EcoLabel, IFOAM – branża modowa
    • Eco Cert, BDIH, NaTrue, CosmeBio, ICEA – branża kosmetyczna

    Jeśli kosmetyk posiada certyfikat Viva!, Vegan lub Cruelty Free, masz pewność, że nie był testowany na zwierzętach.

    Pamiętajmy, że odpowiedzialności w obszarze zrównoważonego rozwoju nie buduje się z dnia na dzień. Oczywiście, od czegoś trzeba zacząć, każdy kiedyś wykonał pierwszy krok, ale pojedyncza akcja firmy nie może być powodem, aby cała nazwana była eco/zrównoważona.

    Dlatego polecam sprawdzić czy firma robi coś więcej poza jedną akcją.

    Warto zwrócić uwagę na certyfikaty, którymi posługuje się firma. tylko jak odnaleźć się w gąszczy różnych oznaczeń? Często firma posługuje się kilkoma certyfikatami, niestety w obrębie jednej marki podobny produkt może mieć certyfikat a drugi już nie.

    Zamiast kilku certyfikatów, które często weryfikują jedynie część działalności firmy lub tylko jeden jej produkt, warto zwrócić uwagę na takie, które ocenią przedsiębiorstwo całościowo.

    Przede wszystkim, B Corp podchodzi do firmy całościowo i ocenia 5 różnych obszarów:

    Kampania „Dobra, dobra”, edukującej o ruchu B Corp

    Co więc jest ocenianie w tym obszarze?

    • zarządzanie środowiskowe
    • zarządzanie zużyciem wody i energii
    • emisje
    • wykorzystane zasoby

    Czyli np. jak firma zmniejsza swój ślad węglowy, jaki % energii pochodzi ze źródeł odnawialnych, jak firma ogranicza wytwarzanie odpadów.

    Długi proces

    Każda firma by stać się certyfikowanym B Corpem musi przejść przez złożony proces m.in audytu BIA (B Impact Assessment) i uzyskać minimum 80/100 punktów, co nie jest proste, bo każdy punkt musi być poparty realnymi działaniami czy wprowadzonymi dokumentami, a nie deklaracjami czy zobowiązaniami.

    Czas trwania procesu certyfikacji zależy od wielu czynników i może wynosić od 10 miesięcy do nawet 2 lat. To tylko potwierdza szczegółowość weryfikacji.

    Jednak najistotniejsze w tym certyfikacie i to, co łączy firmy zrzeszone wokół B Corp jest podejście do samego tworzenia biznesu. Biznes to dla nich możliwość robienia dobrych rzeczy. Czyli oprócz zysków, zarabiania pieniędzy, firma ma w swojej podstawie działalności również troskę o środowisko i ludzi.

  • Edukacja modowa,  Bez kategorii

    Jak stworzyć zrównoważoną szafę: 5-etapowy przewodnik po modzie świadomej ekologicznie

    W Twojej szafie są szkielety, o których możesz nawet nie wiedzieć.

    Może to przez bawełniany t-shirt, na którego wykonanie zużyto 2700 litrów wody.

    A może ten akrylowy sweter, który przyczynił się do powstania 2 milionów ton mikrowłókien rocznie uwalnianych do oceanu.

    I chociaż nikt z nas nie chce wspierać branży, która generuje 2–8% rocznej globalnej emisji gazów cieplarnianych, to bez świadomych działań łatwo jest zostać uczestnikiem branży fast fashion, czy ci się to podoba, czy nie.

    Na szczęście są lepsze opcje. Nauka tworzenia zrównoważonej garderoby to nie tylko trend. To świadomy wybór, który przynosi korzyści naszemu zdrowiu i zdrowiu planety.

    Chcesz dopasować swoją garderobę do swoich wartości? Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, dlaczego zrównoważony styl jest ważny, uzyskać praktyczne porady na początek oraz poznać twórców i zasoby, które już pracują na rzecz lepszej branży modowej.

    zrównoważona moda

    Czym jest zrównoważona garderoba?

    Zrównoważona garderoba to świadomie zbudowana szafa, która kieruje się zasadami zrównoważonej mody. Obejmują one:

    • Wybieranie zdrowych materiałów: oznacza to używanie tkanin takich jak bawełna organiczna i inne włókna naturalne, materiałów pochodzących z recyklingu oraz takich, które nie zawierają ostrych barwników i chemikaliów lub w niewielkim stopniu opierają się na paliwach kopalnych. Chociaż zarówno tkaniny naturalne, jak i syntetyczne mają zalety i wady, możemy nauczyć się priorytetowo traktować to, co najlepsze z obu.
    • Wspieranie sprawiedliwego traktowania pracowników: tylko 2% pracowników branży odzieżowej zarabia na życie godziwe wynagrodzenie. Wiele osób pracuje w niebezpiecznym i niezdrowym środowisku.
    • Obniżenie konsumpcji: zamiast kupować dużo tanich ubrań, które nie służą długo, zrównoważona moda zachęca do kupowania mniejszej liczby rzeczy wyższej jakości, które posłużą dłużej.

    Zrównoważony i etyczny kolektyw marek Hazel & Rose | (foto: shophazelandrose.com)

    Więcej niż minimalizm

    Kiedy po raz pierwszy dowiedziałam się o zrównoważonym stylu i zrównoważonej modzie, wydało mi się to ograniczające, drogie i nudne.

    Ale teraz uważam to za uwalniające. Pozwala nam przyjąć styl, który naprawdę nam się podoba, zamiast ciągłego próbowania nadążać za nowymi stylami. To coś więcej niż tylko zamiana fast fashion na przedmioty wyższej jakości; chodzi o przedefiniowanie konsumpcji i życie w zgodzie ze swoimi wartościami.

    Jak zrównoważona moda wpływa na Twoje życie?

    Zrównoważona garderoba jest nie tylko dobra dla środowiska, ale także przynosi korzyści osobiste. Na przykład:

    • Oszczędzasz czas i pieniądze: opanowanie zakupów w duchu zrównoważonego stylu wyrwie Cię z niekończącej się gry w nadrabianie zakupowych zaległości, czyli podążaniem za fast fashion. Pomaga Ci regulować zakupy pod wpływem impulsu, kupujesz to co faktycznie jest Ci potrzebne i doskonałe jakościowo co za tym idzie posłuży przez długi czas.
    • Wywierasz wpływ na swoje zdrowie osobiste: Twoje ubrania to Twoja druga skóra. Odzież może mieć wpływ na nasze zdrowie, w tym ze względu na użyte tkaniny i barwniki. Traktujmy priorytetowo nasze zdrowie, stosując zrównoważony styl, ubierając się w materiały przyjazne dla planety i naszego ciała.
    • Dostosuj się do swoich wartości: zrównoważony styl idzie w parze z autentycznym życiem, dostosowując wygląd do wartości. Ubieranie się zgodnie ze sobą wspiera pewność siebie, która wynika z wyrażania siebie, a nie z konformizmu.

    5 kroków do stworzenia zrównoważonej garderoby

    1. Stwórz projekt siebie
    2. Oceń zostaw lub oddaj
    3. Ucz się języka metek
    4. Zbuduj bazę Twojej garderoby
    5. Dbaj o swoje perełki

    Zauważysz, że ta lista sięga głębiej niż tylko sugerowanie zakupów z drugiej ręki lub zrównoważonych firm.

    Chociaż są to również ważne elementy, zmiana sposobu myślenia o modzie i rozpoczęcie postrzegania swojej garderoby jako czegoś, co świadomie tworzysz, to najlepszy sposób na odpowiedzialne poruszanie się po świecie mody.

    1. Stwórz projekt

    Czas na zrozumienie Twojego stylu osobistego

    Zrozumienie swojego osobistego stylu ma kluczowe znaczenie w budowaniu zrównoważonej garderoby. Pomaga Ci dokonywać świadomych wyborów, unikać zakupów pod wpływem impulsu i gwarantuje, że wybrane przez Ciebie produkty naprawdę współgrają z Twoją tożsamością i zasadami.

    Choć Twój styl będzie się rozwijał z biegiem czasu, zrozumienie, jakie style najlepiej pasują do Twojego ciała i jakie kolory do Ciebie pasują, stanowi doskonałą podstawę do dalszego rozwoju.

    Istnieje wiele zasobów dotyczących osobistego stylu, które możesz sprawdzić – znajdź stylistkę mody w Twoim mieście, sprawdź, czy odpowiada Ci jak opowiada o teorii koloru i typach budowy ciała i umów sie na spotkanie. Zrozumienie, jakie kształty i kolory będą do Ciebie najlepiej pasować, to świetny sposób na rozpoczęcie definiowania swojego osobistego stylu i uniknięcie impulsywnych zakupów, które Ci nie odpowiadają.

    Określ co potrzebujesz w swojej garderobie

    Drugim aspektem budowania zrównoważonej podstawy garderoby jest wypunktowanie różnych sytuacji, w których musisz mieć odpowiednie ubranie.

    Pracujesz w domu, czy idziesz do biura, w którym wymagany jest profesjonalny strój? Jak często się przebierasz i w jakim stopniu?

    Zapisując, w jakich sytuacjach często się znajdujesz, oraz wymagania dotyczące ubioru w każdej z nich, możesz uzyskać lepszy obraz tego, co tak naprawdę powinno składać się z Twojej garderoby.

    Zdefiniuj swoje wartości

    Kolejnym aspektem budowania fundamentów jest zdefiniowanie swoich wartości. Jeśli to czytasz, prawdopodobnie znasz już szkodliwe skutki „szybkiej mody”. Poznanie znaczenia etycznych i zrównoważonych praktyk pomoże Ci określić i utrzymać zaangażowanie w budowanie zrównoważonego stylu.

    2. Oceń, zostaw lub oddaj

    Sprawdź co masz w szafie

    Teraz, gdy masz już luźne pojęcie o tym, co chcesz nosić, czas przejść do Twoich zasobów w garderobie. Chociaż będzie Cię korcić by natychmiast oddać rzeczy, których nie nosisz, tak naprawdę odradzam wielkie porządki w szafie z niechcianych ubrań.

    Chociaż początkowo może to przynieść ulgę, często po takich porządkach pojawia się potrzebę wyjścia i zastąpienia pustego miejsca w szafie. Jeśli zdecydujesz się oddać (sprzedać) jakieś elementy, poświęć chwilę na przemyślenie, co Ci się w nich nie podoba, aby uniknąć podobnych zakupów w przyszłości.

    Zamiast tego spróbuj przyjrzeć się swojej garderobie, aby zmienić sposób, w jaki ją postrzegasz. Pomyśl o swoim przyszłym ja, z określonym stylem i oceń swoją garderobę tak, jakbyś dostała te ubrania i musiała stworzyć strój z tego, co dostałaś.

    Stwórz 2-3 stylizacje, które Ci się podobają i pasują do Twojego stylu. Zanotuj, jakie luki z pkt 1 są w Twojej obecnej garderobie.

    Ulepsz zamiast wymienić

    Jeśli masz jakieś ubrania, które Ci się podobają, ale nie pasują dobrze, rozważ ich dopasowanie u dobrej krawcowej zamiast kupowania nowego. W zależności od modelu, poprawka krawiecka często kosztuje tyle samo lub mniej, co zakup nowej odzieży, a masz pewność, że ​​to, co masz, faktycznie pasuje, tym samym zmniejszasz zużycie materiałów, tworząc bardziej zrównoważoną garderobę.

    foto Oeko Tex

    3. Ucz się języka metek

    Naucz się korzystania z wiedzy zawartej na etykietach

    Jestem dumna z tego, że jestem dużo oszczędniejszą niż w przeszłości, ponieważ z łatwością mogę przeszukiwać wieszaki z ubraniami, aby znaleźć ukryte klejnoty.

    Dzieje się tak głównie dlatego, że potrafię rozpoznać wysokiej jakości tkaniny. Ty też możesz tak robić, sprawdzając metki, niezależnie od tego czy odzież jest nowa, czy używana. Pamiętaj: wybieraj materiały naturalne, takie jak bawełna, czy len, lub (wyraźnie oznaczone) tkaniny pochodzące z recyklingu, takie jak nylon z recyklingu, zamiast innych tkanin syntetycznych, takich jak dziewiczy poliester.

    Materiały te prawdopodobnie wytrzymają dłużej i będą miały lepszy wpływ na planetę, co czyni je doskonałym wyborem dla Twojej zrównoważonej garderoby.

    Wybieraj marki dbające o zrównoważony rozwój

    Innym sposobem na znalezienie etycznych marek, które przestrzegają zasad zrównoważonej garderoby, gdy chcesz kupić nową, jest sprawdzenie oceny zrównoważonego rozwoju marki w Good On You.

    Good on You czyli: „czyta w szwach”, strona która wprost opowiada o zaangażowaniu danej marki na rzecz planety, ludzi i zwierząt.

    4. Zbuduj bazę Twojej garderoby

    Teraz, gdy już wiesz, czego szukać, co masz i jak znaleźć dobre opcje, zacznij uzupełniać swoją zrównoważoną garderobę, budując fundament z niezbędnych, wszechstronnych elementów.

    Pomyśl o podstawowych warstwach, takich jak ponadczasowe koszule, dobrze dopasowane dżinsy i wysokiej jakości spodnie. Ponieważ prawdopodobnie będziesz je często nosić, potraktuj to jako okazję do nadania priorytetu materiałom wysokiej jakości, które wytrzymają z biegiem czasu.

    Twórz gotowe stylizacje

    Stwórz od pięciu do siedmiu prostych stylizacji, które odzwierciedlają Twój osobisty styl — stylizacje, do których możesz łatwo wracać, odświeżyć i upiększyć dla urozmaicenia. Pomysł stworzenia „munduru stylowego” z kilkoma łatwymi stylizacjami, do których możesz wrócić, jest świetnym podejściem, ponieważ wybranie siedmiu strojów może wydawać się mniej przytłaczającym celem niż zbudowanie całej garderoby.

    Wyszukiwanie skarbów

    Aby faktycznie znaleźć takie perełki, utwórz listę podstawowych elementów, które chcesz ostatecznie dodać. Zapisz, gdzie będziesz nosić te elementy i zastanów się, jak będą pasować do tego, co już masz.

    Dzięki temu będziesz mieć lepszy pogląd na krój, kolor i styl, jakiego naprawdę potrzebujesz. Następnie zamiast od razu dokonywać zakupów, zachowaj listę do wglądu.

    Niezależnie od tego, czy przeglądasz sklep z ubraniami używanymi, czy robisz zakupy z przyjaciółmi, podejdź do tego jak do „poszukiwania skarbów” w poszukiwaniu idealnego przedmiotu, czerpiąc radość z odkrywania każdego elementu swojej zrównoważonej garderoby, zastanów się dwa razy by uniknąć impulsywnego zakupu. Pamiętaj jakość i cena a nie marka.

    5. Dbaj o swoje perełki

    Pierz ostrożnie

    Większość ludzi pierze swoje ubrania mimo iż tego nie wymagają. To nie tylko marnuje wodę, ale także szybko niszczy odzież. Podczas gdy bielizna i t-shirty przylegające do ciała mogą wymagać częstszego prania, na przykład dżinsy należy prać tylko po 4–5 regularnych założeniach.

    Spodnie lub spódnice można zazwyczaj nosić 2–4 razy na pranie, a swetry często można założyć 5 lub więcej razy, zanim będą wymagały prania. Chociaż zależy to od osoby, przed wrzuceniem ubrania do kosza na pranie zastanów się, dlaczego pierzesz.

    Proste poprawki

    Nawet jeśli nigdy wcześniej nie szyłaś, zakup prostego zestawu do naprawy i nauczenie się kilku prostych poprawek, takich jak przyszywanie guzików i załatanie małego rozdarcia, może znacząco pomóc w przedłużeniu żywotności Twoich ubrań.

    przybornik krawiecki
    przybornik krawiecki

    Kluczowe kwestie dotyczące pomyślnego zbudowania zrównoważonej garderoby

    Niezależnie od tego, czy tworzenie bardziej zrównoważonej garderoby jest czymś, nad czym pracujesz, czy dopiero zaczynasz się uczyć, pomysł zmiany nawyków dotyczących ubioru może wydawać się przytłaczający. Moja największa rada to po prostu działać powoli! Najlepsze w wyskakiwaniu z pociągu fast fashion jest to, że nie ma już pośpiechu, co jest jednym z powodów, dla których nazywamy to ruchem slow fashion.

    Twój autentyczny styl nie jest czymś, co zmieni się w ciągu najbliższych 3-6 miesięcy wraz z trendami w modzie, więc nie ma presji, aby od razu dopasować swoją garderobę do perfekcji.

    Jak zawsze uważam, że najbardziej zrównoważony sposób myślenia to taki, który porzuca potrzebę doskonałości i zdaje sobie sprawę, że każdy krok we właściwym kierunku jest wart świętowania.

    Podsumowanie

    Dążenie do zrównoważonej garderoby i nauka unikania fast fashion nie jest chwilową modą; to świadoma decyzja, która ma wpływ na Twoje życie, środowisko i Twój portfel. Podczas gdy nadążanie za trendami w modzie może być wyczerpujące, spojrzenie na swoją garderobę przez pryzmat slow fashion może pozbyć się tego niepokoju, przynieść korzyści Twojemu portfelowi i przyczynić się do budowania lepszego świata.

  • Edukacja modowa

    Tkaniny naturalne a syntetyczne: poznaj kluczowe różnice i wpływ na środowisko

    koszule bawełniana i poliester

    Opowieść o dwóch koszulkach: pierwsza będzie rozkładała się nawet 200 lat. Do wytworzenia drugiej potrzeba aż 2700 litrów wody.Ta pierwsza koszulka została wykonana z poliestru, materiału syntetycznego. A druga? Bawełna.

    Porównując tkaniny naturalne i syntetyczne, łatwo założyć, że naturalne jest lepsze. Historia jest jednak bardziej skomplikowana, niż mogłoby się wydawać. Obydwa materiały mają swoje zalety i wady, przez co trudno jest zorientować się, co masz na sobie i co powinieneś nosić.

    Na szczęście, to nie jest skomplikowane. Poznanie tkanin naturalnych i syntetycznych – sposobu ich wykonania, zalet i obaw oraz nauczenie się rozróżniania najlepszych opcji – może dać ci znacznie większą kontrolę nad swoimi wyborami.

    Jeśli chcesz zrozumieć, czym dokładnie jest tkanina naturalna i syntetyczna, jakie są zalety i wady oraz najlepsze opcje dla obu, czytaj dalej.

    Rajstopy gatta

    Rajstopy z poliamidu (foto gatta.pl)

    Czym są tkaniny naturalne i syntetyczne?

    Włókna naturalne powstają z włókien zwierzęcych lub roślinnych. Przykładami są bawełna, wełna, len lub jedwab.

    Z drugiej strony włókna syntetyczne są wytwarzane przez człowieka i tworzone przy użyciu różnych substancji chemicznych. Przykładami są poliester, poliamid, nylon i lycra.

    Podczas gdy naturalne tkaniny istniały tak długo, jak ludzie nosili ubrania, włókna syntetyczne pojawiły się dopiero w latach trzydziestych XX wieku, kiedy po raz pierwszy wprowadzono je, aby wyroby pończosznicze były bardziej elastyczne i mocne.

    Nylonowa pończocha

    35-metrowa noga reklamująca Nylons – nylonowe pończochy w Los Angeles w 1946 r. (Zdjęcie: Muzeum i Biblioteka Hagley)

    Włókna syntetyczne są tanie w produkcji. Dlatego też po kryzysie gospodarczym w latach trzydziestych XX wieku stały się one popularnym wyborem. Obecnie tkaniny syntetyczne można znaleźć praktycznie wszędzie, gdzie spojrzysz. W rzeczywistości 62% wszystkich produkowanych obecnie włókien to włókna syntetyczne.

    Z czego wykonane są włókna naturalne i syntetyczne?

    Pochodzenie włókien naturalnych i syntetycznych to dwie zupełnie różne historie.

    Z czego wykonane są włókna syntetyczne?

    Włókna syntetyczne są wytwarzane z substancji chemicznych zwanych polimerami, które pochodzą z paliw kopalnych, takich jak węgiel i ropa naftowa, i są podobne do tworzyw sztucznych.

    Po obróbce chemicznej polimery wytłacza się w nici. Typowe materiały syntetyczne obejmują poliester, nylon i akryl.

    Z czego wykonane są włókna naturalne?

    Włókna naturalne pochodzą z włókien roślinnych i produktów zwierzęcych. Do typowych włókien naturalnych zalicza się bawełnę, wełnę owczą, len z lnu i jedwab z jedwabników. Włókna są dokładnie czyszczone i przekształcane w przędzę.

    Jak powstają tkaniny naturalne i syntetyczne?

    Gdy materiały syntetyczne lub naturalne zostaną przetworzone we włókna, włókna te są następnie skręcone razem, aby utworzyć przędzę. Następnie maszyny tkają lub dzieją je w tkaniny.

    Jak powstaje przędza – The Crochet Club

    Praktyczne właściwości włókien naturalnych i syntetycznych

    Koszty i wpływ na środowisko to nie jedyne kwestie, na które zwracają uwagę marki modowe przy wyborze włókien syntetycznych i naturalnych. Obydwa mają zalety i wady, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze odpowiedniego ubrania.

    Korzyści z naturalnego włókna

    • Oddychalność: naturalne tkaniny umożliwiają cyrkulację powietrza przez ubranie, co jest szczególnie ważne w przypadku odzieży takiej jak bielizna.
    • Ciepło: tkaniny takie jak wełna są idealne na odzież zimową.
    • Odprowadzanie wilgoci: naturalne włókna chronią ciało przed potem i inną wilgocią.

    Włókno naturalne – wady

    • Chłonność: chociaż może to być zaletą, oznacza to również, że włókna naturalne nie są wodoodporne.
    • Trudniejsze w pielęgnacji: pielęgnacja włókien naturalnych, takich jak jedwab, len i wełna, wymaga więcej kroków, ponieważ mogą wymagać specjalnego wyprania i wysuszenia na powietrzu.

    Odzież sportowa z poliestru (foto: gstockstudio)

    Korzyści z włókien syntetycznych

    • Wodoodporność: syntetyki wyróżniają się odpornością na wodę, co czyni je najlepszym wyborem do wielu sprzętów outdoorowych.
    • Rozciągliwość: ich elastyczność zapewnia wygodę i elastyczność, szczególnie przydatna w przypadku odzieży sportowej.
    • Odporność na zagniecenia: tkaniny syntetyczne są często pozbawione zmarszczek.
    • Łatwe w pielęgnacji: syntetyki nie wymagają specjalnej konserwacji i wytrzymują wiele prań.

    Wady włókien syntetycznych

    • Nieoddychające: w przeciwieństwie do włókien naturalnych, materiały syntetyczne mogą przyklejać się do skóry i zatrzymywać ciepło.
    • Brak odporności na ciepło: Ponieważ tworzywa sztuczne są w zasadzie tworzywami sztucznymi, mogą się stopić i odkształcić pod wpływem zbyt wysokiej temperatury.

    Podsumowanie: różnice w właściwościach włókien naturalnych i syntetycznych

    Włókna syntetyczne mogą być tanie, wodoodporne, rozciągliwe i łatwe w pielęgnacji. Świetnie nadają się do odzieży sportowej i outdoorowej.

    Włókna naturalne są oddychające i odprowadzają wilgoć, dzięki czemu idealnie nadają się na bieliznę i regulują temperaturę (wełna zapewnia ciepło, a len i bawełna mogą być lekkie i przewiewne).

    Naturalne czy syntetyczne: co jest bardziej zrównoważone?

    Łatwo założyć, że włókna naturalne, które pochodzą z natury, są bardziej zrównoważone. Jednak nie jest to takie czarno-białe.

    Czy naturalne tkaniny naprawdę są zrównoważone?

    Włókna naturalne mają potencjał, aby być zrównoważone, ponieważ pochodzą z naturalnych źródeł i ulegają biodegradacji. Jednak kwestie, które mogą to podważyć, obejmują:

    • Zużycie wody: rośliny uprawne takie jak bawełna zużywają dużo wody. Jedwab wymaga również dużych ilości wody w produkcji.
    • Wpływ monokultury na ekosystem: Wysokie zapotrzebowanie na włókna naturalne powoduje zniszczenie naturalnych ekosystemów w wyniku nadmiernej produkcji jednej uprawy.
    • Stosowanie pestycydów: Intensywne stosowanie pestycydów w przypadku niektórych upraw szkodzi również ekosystemom i rolnikom.
    • Produkcja metanu: Zwierzęta takie jak owce i krowy wykorzystywane do produkcji wełny i skóry wytwarzają duże ilości metanu, co ma wpływ na globalne ocieplenie. Tu (redaktor Marzena) ma zgoła odmienne zdanie (nie ma potwierdzonych badań odnośnie faktycznych ilości metanu wytwarzanych przez krowy), ale by artykuł był zgodny z ogólną wiedzą podajemy jak wyżej.
    bawełna a pestycydy

    Czy tkaniny syntetyczne są zrównoważone?

    Ponieważ materiały syntetyczne nie opierają się na uprawie roślin ani wykorzystywaniu zwierząt, mogą być mniej wodochłonne i wegańskie. Mają one własny zestaw problemów:

    • Zależność od paliw kopalnych: materiały syntetyczne są wytwarzane z paliw kopalnych, które uwalniają gazy cieplarniane, takie jak dwutlenek węgla i pogłębiają globalne ocieplenie.
    • Niebiodegradowalne: tkaniny syntetyczne nie rozkładają się jak włókna naturalne, powodując zanieczyszczenie wysypisk śmieci.
    • Zanieczyszczenie mikrofibrą: podczas prania tkanin syntetycznych maleńkie kawałki zwane mikrofibrami odpadają i przedostają się do strumienia wody. Szkodzi to wszystkim, od oceanów po glebę, na której uprawia się rośliny.
    • Barwniki toksyczne: aby przykleić się do tkanin syntetycznych, które często zawierają toksyczne chemikalia.
    ścieki po produkcji tkanin

    Kluczowe wnioski dotyczące zrównoważonego rozwoju

    Podsumowując, włókna naturalne mogą marnować dużo wody, szkodzić ekosystemom, w których są uprawiane i zwiększać globalne ocieplenie poprzez produkcję metanu.

    Włókna syntetyczne nie ulegają biodegradacji, co powoduje powstawanie odpadów i zanieczyszczeń mikrofibrami, opierają się na paliwach kopalnych i wykorzystują agresywne chemikalia.

    Zatem, biorąc pod uwagę istotne wady obu opcji, co możemy zrobić? Na szczęście istnieją sposoby, aby wybrać to, co najlepsze i porzucić resztę.

    TRZY sposoby wyboru najbardziej zrównoważonych tkanin

    Tkaniny, niezależnie od ich pochodzenia, mogą skrywać brudne tajemnice dotyczące sposobu ich wykonania. Istnieją jednak lepsze opcje zarówno dla włókien syntetycznych, jak i naturalnych. Oto na co zwrócić uwagę, aby wybrać najlepszy.

    1. Wybierz odzież z włókien naturalnych o niskim wpływie na środowisko

    Naturalne tkaniny, takie jak len i konopie, mają mniejszy wpływ na środowisko.

    Nie wymagają tak dużo wody jak bawełna i są uprawą zero odpadową, co oznacza, że ​​wykorzystuje się całą uprawę.

    Fot.: Roe & Joe polska marka wykorzystująca certyfikowaną bawełnę organiczną.

    2. Poszukaj certyfikowanych organicznych włókien naturalnych

    Certyfikaty organiczne dla tkanin naturalnych, takich jak GOT, zapewniają stosowanie praktyk uczciwego handlu i unikanie szkodliwych pestycydów.

    Miasto we Włoszech, które przetwarza odzież na nową.

    3. Wypróbuj tkaniny syntetyczne pochodzące z recyklingu

    Tkaniny syntetyczne pochodzące z recyklingu wykorzystują odpady prokonsumenckie, takie jak stare butelki po wodzie i zużyte sieci na ryby lub stare tekstylia, i przekształcają je w nowe tkaniny. Oznacza to, że zużywa się mniej surowców pierwotnych, a w procesie zbierane są odpady. Marki takie jak El supaya korzystają z materiałów pochodzących z recyklingu.

    Recykling

    Ubrania pochodzące z poliestru z recyklingu (foto elsupaya.com)

    A co z tkaninami półsyntetycznymi?

    Chociaż mówimy o tkaninach wykonanych z włókien naturalnych lub syntetycznych, tak naprawdę istnieje jeszcze jedna opcja pomiędzy nimi: tkaniny półsyntetyczne.

    Półsyntetyki powstają w podobny sposób jak włókna syntetyczne, ale podobnie jak włókna naturalne, pochodzą z celulozy roślinnej, a nie z ropy naftowej i węgla.

    włókno bambusowe

    Czy półsyntetyczny, to częściowo zrównoważony?

    Jednym z takich powszechnych włókien półsyntetycznych jest bambus. Bambus jest często postrzegany jako roślina zrównoważona ze względu na takie cechy, jak szybki odrost, naturalna regeneracja i niskie zapotrzebowanie na wodę.

    Jednak to, że jest wykonany z naturalnych źródeł, nie oznacza od razu, że jest zrównoważony.

    Na przykład bambus jest najczęściej postrzegany jako tkanina zwana sztucznym jedwabiem. Ten półsyntetyczny materiał wykorzystuje agresywne chemikalia, takie jak soda kaustyczna i dwusiarczek węgla, i powoduje powstawanie nadmiernych odpadów w procesie.

    Zrównoważone opcje półsyntetyczne…

    Na szczęście niektóre tkaniny półsyntetyczne czynią postępy w kierunku zrównoważonego rozwoju.

    Na przykład lyocell bambusowy wykorzystuje proces w pętli zamkniętej, w którym ponownie wykorzystuje się 99% środków chemicznych wymaganych do produkcji, co znacznie zmniejsza ilość odpadów i wpływ na środowisko.

    Podsumowanie:

    Tworzenie zrównoważonej garderoby nie musi być ograniczające. Porównanie włókien naturalnych i syntetycznych może nie być proste, ale zrozumienie zalet i wad może pomóc nam w wspieraniu bardziej zrównoważonych opcji i unikaniu szybkiej mody i szkodliwych praktyk.


    FAQ

    Jakie są przykłady włókien syntetycznych i naturalnych?

    Przykłady włókien naturalnych obejmują bawełnę, konopie, len, wełnę i jedwab. Tkaniny syntetyczne obejmują poliester, nylon, akryl i lycrę.

    Jakie są różnice między włóknami syntetycznymi?

    • Włókna akrylowe: włókna akrylowe, to syntetyczne polimery wykonane z akrylonitrylu. Znane są ze swojej miękkości i ciepła, często naśladując w dotyku wełnę. Kluczowe cechy włókien akrylowych obejmują odporność na światło słoneczne i pleśń. Powszechnie stosowane są w swetrach, szalikach i innej odzieży na zimne dni ze względu na ich właściwości izolacyjne.
    • Włókna poliestrowe: włókna poliestrowe pochodzą z chemikaliów na bazie ropy naftowej i są lubiane za odporność na zagniecenia. Wykorzystuje się je w różnych elementach garderoby, od koszul i bluzek po sukienki i odzież sportową. Poliester, znany jest ze swojej zdolności do zachowywania swojego kształtu i odporności na wilgoć, co czyni go częstym wyborem w przypadku odzieży sportowej.
    • Włókna nylonowe: nylon to syntetyczny polimer opracowany jako substytut jedwabiu podczas II wojny światowej. Jest znany ze swojej siły i odporności. Nylon jest wytwarzany z produktów petrochemicznych i jest powszechnie stosowany w wyrobach pończoszniczych, pończochach, bieliźnie i odzieży sportowej ze względu na jego trwałość i zdolność do idealnego dopasowania.